-
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6229_zps1d2d17da.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6229_zps1d2d17da.gif.html)
Όπως είναι γνωστό η Πελοπόννησος τελειώνει στα νότια σε τρεις χερσονήσους. Τρία «πόδια». Το μεσαίο αποτελεί συνέχεια του μεγαλύτερου βουνού της, του Ταΰγετου και τελειώνει στο Ταίναρο, το ακρωτήριο που οι αρχαίοι μας πρόγονοι πίστευαν πως ήταν (και εδώ) η είσοδος για τον Κάτω Κόσμο. Και λάτρευαν για Θεό του Κάτω Κόσμου, όχι τον Πλούτωνα, ως συνήθως, αλλά τον Ποσειδώνα τον Ταινάριο. Και ο τόπος αυτός είναι εκεί που τελειώνει το «σώμα» της η Ευρώπη. Το ηπειρωτικό κομμάτι, δηλαδή, της ηπείρου μας. Τούτο το «Ακραίο τοπίο» λοιπόν είναι η Μάνη. Η Μάνη η τόσο ιδιαίτερη, η ξεχωριστή, η αντιφατική, η μοναδική!
Γι αυτή τη Μάνη ξεκινήσαμε αργά το πρωί της Πέμπτης. Η διαδρομή, τουλάχιστον μέχρι την Τρίπολη, είναι εύκολη και γνωστή. Κάναμε μια μικρή στάση μετά το τούνελ στο Αρτεμίσιο και αφού περάσαμε έξω από την πρωτεύουσα της Αρκαδίας, αφήσαμε τον αυτοκινητόδρομο που πάει για Καλαμάτα και εμείς πήραμε το επαρχιακό δρόμο που πάει στη Σπάρτη. Δρόμος στενός και με στροφές είναι και αυτός πλέον ανεπαρκής για το φόρτο κίνησης που σηκώνει. Στη Σπάρτη πήραμε τον περιφερειακό, αποφεύγοντας την πόλη, και σε λιγότερο από μια ώρα φτάσαμε στο Γύθειο, την πρωτεύουσα και πανέμορφη είσοδο στη Μάνη.
Μιας και είναι η μεγαλύτερη πόλη του Λακωνικού κόλπου, θα μπορούσαμε να τη χαρακτηρίσουμε Βασίλισσα του Λακωνικού.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN5917_zpse189c503.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN5917_zpse189c503.jpg.html)
Ο τίτλος βέβαια της ταιριάζει περισσότερο γιατί είναι μια πολύ όμορφη πόλη, αμφιθεατρικά χτισμένη να αγναντεύει τη θάλασσα,
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6480_zps80ff132d.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6480_zps80ff132d.jpg.html)
έχοντας στη νότια άκρη της το νησάκι Κρανάη, που σύμφωνα με τον αρχαίο μύθο, υπήρξε ο τόπος που φιλοξένησε την πρώτη νύχτα της διασημότερης συζυγικής απιστίας των αιώνων. Εκεί κατέφυγαν ο Πάρις και η Ελένη φεύγοντας από τη Σπάρτη και πριν φύγουν για την Τροία με ότι αυτό σήμανε για τη συνέχεια.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN5903_zpsb0e2a261.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN5903_zpsb0e2a261.jpg.html)
Σε ένα τραπέζι στο λιμάνι του Γυθείου, δίπλα στις βάρκες κάτσαμε για να φάμε τα ψαράκια μας.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN5922_zpsbb6ab4c7.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN5922_zpsbb6ab4c7.jpg.html)
Όλο το θαλασσινό μέτωπο της πόλης είναι γεμάτο όμορφα νεοκλασικά, πλούσιο υλικό για μια μικρή «φωτογραφική» βόλτα, μετά τη γευστική ικανοποίηση.
Παρένθεση αναμνήσεων
(Πέρασαν πάρα πολλά χρόνια από τότε που ήρθαμε για πρώτη φορά στη Μάνη. Ήταν το 1987, όταν κάνοντας διακοπές στη Μεσσηνία, μείναμε λίγες μέρες στη Στούπα, στη Μεσσηνιακή ή Έξω Μάνη. Τότε κάναμε μια ημερήσια εκδρομή στην Αποσκιερή (δυτική) Μέσα Μάνη. Περάσαμε έξω από την Αρεόπολη, επισκεφτήκαμε τα σπήλαια στο Διρό, και ακολουθώντας νότια διαδρομή πήγαμε για φαΐ στο Γερολιμένα και καταλήξαμε στη Βάθεια. Θυμάμαι σα τώρα τις έντονες εικόνες της Βάθειας, σιωπηρής να ψήνεται στο μεσημεριανό λιοπύρι. Έμοιαζε σαν ακατοίκητη και θα ήμουν σίγουρος γι αυτό αν δεν εμφανίζοντας μέσα από τις πέτρες κάτι μαυροφορεμένες φιγούρες σα σκιές που χάνοντας αμέσως μέσα σ’ αυτές. Μόνο μια γιαγιά μας πλησίασε και μας ρώτησε από πού είχαμε έρθει. Της είπαμε πως ερχόμασταν από την Πάτρα (δεν είχαμε μετακομίσει ακόμα). Δεν θα ξεχάσω ποτέ την απάντησή της. «Έχετε νερά εκεί πάνω!!». Τι έντονη εντύπωση μου έκανε εκείνη η κουβέντα! Ότι στερείται ο καθένας! Μας χαιρέτησε και εξαφανίστηκε.
Οκτώ χρόνια μετά κάναμε διακοπές και πάλι στην Πελοπόννησο, στην Κυνουρία αρχικά και μετά στο Μαυροβούνι έξω από το Γύθειο. Τότε ήταν η πρώτη φορά που επισκεφτήκαμε και το Γύθειο και την Αρεόπολη. Θυμάμαι τη φοβερή ζέστη που πύρωνε την πέτρα στην Αρεόπολη. Δεν βρίσκαμε την παραμικρή σκιά να μας προστατέψει από το λιοπύρι. Έτσι δεν είδαμε και τότε πολλά. Μόνο στο Λιμένι, το επίνειο της Αρεόπολης, πήγαμε κάνα δυο φορές για ψάρι. Ένα τέτοιο βράδυ, μετά το φαΐ ανεβήκαμε να δούμε την Αρεόπολη στη βραδινή δροσιά. Μια εικόνα, σχεδόν μεταφυσική, χαράχτηκε στο νου μου ανεξίτηλα. Σε μια μικρή πλατεία έστεκε μια εκκλησούλα. Η πόρτα ήταν ανοικτή και μέσα έφεγγαν δυο κεριά. Αυτά το δυο κεριά ήταν και το μοναδικό φως μέσα στο μικρό ναό. Όταν κάπως συνηθίσανε τα μάτια και με τη βοήθεια των κεριών, ένα θαύμα ξετυλίχτηκε εκεί μπροστά μας. Όλη η εκκλησία ήταν κατάγραφη από τοιχογραφίες! Ήταν ο ναός του Άη Γιάννη των Μαυρομιχάληδων.
Λίγο γνώριζα τη Μάνη μέχρι τώρα αλλά με είχε σημαδέψει με πάρα πολύ έντονες εικόνες.)
-
Παιγνίδια του νου!
Νωρίς το απόγευμα, μετά από περίπου μισής ώρας καταπράσινη διαδρομή φτάσαμε στην Αρεόπολη, το κεφαλοχώρι της Μέσα Μάνης. Ο καιρός τις τελευταίες μέρες είχε έντονη συννεφιά και ισχυρότατους δυτικούς ανέμους. Σα φτάσαμε ο ουρανός είχε κάπως ανοίξει και ένας ήλιος «χλεμπονιάρης» έκανε τις εικόνες καλύτερες. Στην είσοδο του χωριού ήταν το ξενοδοχείο μας. Οι ευγενέστατες ιδιοκτήτριές του, η κυρία Ποτίτσα και η κόρη της η Ελένη, μας υποδέχτηκαν με ένα πλατύ χαμόγελο, όμορφη αρχή του ταξιδιού μας στην ηπειρωτική εσχατιά της Ευρώπης.
Ανεβάσαμε τα πράγματα στο δωμάτιο, η Σοφία ξάπλωσε και εγώ με τη φωτογραφική μηχανή στο χέρι ξεκίνησα για την πρώτη αναγνωριστική βόλτα.
Βγήκα από το ξενοδοχείο και πήρα το δρόμο για το κέντρο του χωριού. Λίγα μέτρα παρακάτω ο δρόμος είναι πλακόστρωτος και τα βράδια κλείνει για να γίνει πεζόδρομος.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN5942-Alphanutau3AF0gammarhoalphaphiomicron_zps52deea30.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN5942-Alphanutau3AF0gammarhoalphaphiomicron_zps52deea30.jpg.html)
Εκεί στέκει και η εκκλησία του Άγιου Χαράλαμπου. Στη διασταύρωση με τον κεντρικότερο δρόμο του χωριού, αυτόν που ενώνει την κεντρική πλατεία με την πλατεία της Επανάστασης.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6042_zps0aabc899.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6042_zps0aabc899.jpg.html)
Πετρόχτιστη με όμορφα διακοσμητικά στοιχεία στο καμπαναριό, ήταν ανοικτή και φυσικά μπήκα.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN5952-Alphanutau3AF0gammarhoalphaphiomicron_zps0cf92c48.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN5952-Alphanutau3AF0gammarhoalphaphiomicron_zps0cf92c48.jpg.html)
Λιτή με λίγες τοιχογραφίες που άφησε ο χρόνος σου αφήνει μια όμορφη αίσθηση κατάνυξης. Βγήκα και έστριψα αριστερά και μπήκα στην κεντρική πλατεία.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN5958-Alphanutau3AF0gammarhoalphaphiomicron_zps746c3a61.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN5958-Alphanutau3AF0gammarhoalphaphiomicron_zps746c3a61.jpg.html)
Αρκετά μεγάλη με χαμηλά κτίρια ένα γύρω σου δίνει την αίσθηση της άπλας. Πάνω αριστερά βρίσκεται ένα ακόμα εκκλησάκι.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN5962-Alphanutau3AF0gammarhoalphaphiomicron_zps95787922.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN5962-Alphanutau3AF0gammarhoalphaphiomicron_zps95787922.jpg.html)
Ο Άγιος Αθανάσιος. Ακόμα πιο λιτό από το προηγούμενο και με λιγότερες τοιχογραφίες κυρίως στο χτιστό τέμπλο.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN5959-Alphanutau3AF0gammarhoalphaphiomicron_zps705422cd.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN5959-Alphanutau3AF0gammarhoalphaphiomicron_zps705422cd.jpg.html)
Στην άλλη μεριά της πλατείας, στα δεξιά είναι ένα μνημείο με κυρίαρχη τη μορφή του τελευταίου Μπέη της Μάνης και σημαντική μορφή της επανάστασης του 1821, του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη.
-
Πήρα πάλι τον πλακόστρωτο δρόμο προς την αντίθετη κατεύθυνση και αφού πέρασα τον Άγιο Χαράλαμπο, μπήκα στη «μηχανή του χωροχρόνου»(!!!!).
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN5969-Alphanutau3AF0gammarhoalphaphiomicron_zps909b7734.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN5969-Alphanutau3AF0gammarhoalphaphiomicron_zps909b7734.jpg.html)
Η γυμνή πέτρα ένα γύρω σε δρόμους, μάντρες, κτίρια,
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN5975-Alphanutau3AF0gammarhoalphaphiomicron_zps56bca473.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN5975-Alphanutau3AF0gammarhoalphaphiomicron_zps56bca473.jpg.html)
ένα πηγάδι σε μια γωνιά, μου έδινε την αίσθηση πως πέρασα σε άλλη εποχή και πολλά μίλια μακριά. Στη Σικελία; Την Κορσική; Αν και δεν έχω πάει σε κανένα από αυτά τα νησιά, έχω δει πολλές φωτογραφίες και βίντεο. Ξαφνικά ένοιωσα να βρίσκομαι στα στενά των χωριών τους. Μόνο που νόμιζα πως θα βγει από την επόμενη γωνιά κάποιος καβαλάρης φουστανελοφόρος ή βρακοφόρος. Όλα είχαν γίνει στο μυαλό μου αχταρμάς. Δεν μου έχει συμβεί ποτέ ξανά αυτό. Ακόμα και σήμερα που βλέπω τις φωτογραφίες έχω ακριβώς την ίδια αίσθηση και αστραπιαία βρίσκομαι αλλού. Θεέ και Κύριε! Άλλο και τούτο!! Και να πεις πως δεν είχε αυτοκίνητα. Δεν είχε εστιατόρια και μπαράκια (δεν είχαν βγάλει ακόμα τραπέζια έξω) και άλλα τόσα πράγματα για να με προσγειώσουν, εγώ παρέμενα αλλού. Τι λέτε γιατρέ μου; Είναι πολύ σοβαρό; Ευτυχώς οι αισθήσεις ήταν σε εγρήγορση και η μνήμη έγραφε. Η δική μου αλλά και της μηχανής.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN5985-Alphanutau3AF0gammarhoalphaphiomicron_zps39b469c3.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN5985-Alphanutau3AF0gammarhoalphaphiomicron_zps39b469c3.jpg.html)
Έτσι έφτασα μέχρι τη μικρή πλατεία της επανάστασης.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6000_zps7e329552.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6000_zps7e329552.jpg.html)
Εκεί βρίσκεται ο μεγαλόπρεπος ναός του 17ου αι. Των Αγίων Ταξιαρχών. Εκεί απ’ έξω οι Μανιάτες στις 17 Μαρτίου 1821 κήρυξαν την Επανάσταση, 8 μέρες πριν την υποτιθέμενη έναρξη που γιορτάζουμε επίσημα(!!).
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN5988_zps49a16bf1.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN5988_zps49a16bf1.jpg.html)
Μια στήλη ενσωματωμένη στον τοίχο απέναντι από την εκκλησία μνημονεύει το γεγονός.
Η εκκλησία των Ταξιαρχών ήταν κλειστή. Έχει όμως και εξωτερικά αρκετά να δεις και να θαυμάσεις. Έχει ένα πανύψηλο καμπαναριό που λες και περισσεύει πάνω από όλο το χωριό και είναι ορατό σχεδόν από παντού. Στους πέτρινους τοίχους είναι ενσωματωμένα περίεργα πέτρινα ή μαρμάρινα γλυπτά.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN5981_zps46ac89e1.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN5981_zps46ac89e1.jpg.html)
Κεφάλια, Ήλιοι, εξαπτέρυγα και διάφορα σύμβολα. Τα πιο εντυπωσιακά όμως είναι τα δύο ανάγλυφα υπέρθυρα με τους αρχάγγελους. Στην είσοδο από τη μεριά της πλατείας ο αρχάγγελος Μιχαήλ, σε ρόλο χάροντα, σύμφωνα με τη Μανιάτικη παράδοση, με την τρομερή πανοπλία του, κρατά στο χέρι μια ψυχή με τη μορφή νεογέννητου στα σπάργανα.
Δίπλα στην εκκλησία, ένας ξενώνας στεγάζεται σε ένα ανακαινισμένο πύργο του 1700, στο ισόγειό του οποίου, ο ιδιοκτήτης του έχει το ιδιωτικό πολεμικό του μουσείο. Απέναντι από την εκκλησία ένα εστιατόριο έχει κι αυτό όμορφα λιθανάγλυφα πάνω από τις πόρτες και τα παράθυρα.
-
Έκανα βόλτα στα στενάκια γύρω από την πλατεία και το ναό και εκεί που γύρναγα και φωτογράφιζα νάσου η εικόνα από τα παλιά.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6004_zpsd5d41d24.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6004_zpsd5d41d24.jpg.html)
Στο βάθος μια μικρή πλατεία και στη μέση ο Άη Γιάννης. Και πάλι ήταν ανοικτός, μόνο που τώρα ήταν μέρα και έμπαινε λίγο φως από την πόρτα και τα δύο μικρά παράθυρα. Πολλά τα θέματα στους τοίχους.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6025_zpsa14e5435.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6025_zpsa14e5435.jpg.html)
Άγιοι, σκηνές από το βίο του Χριστού αλλά και θαύματα του ίδιου και αγίων. Τι να πρωτοδείς, τι να θαυμάσεις!
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6029_zps360c6ceb.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6029_zps360c6ceb.jpg.html)
Δίπλα στην εκκλησία είναι ο συντηρημένος Πύργος Πικουλάκη που στεγάζει το Μουσείο της Μάνης. Ένας ασφαλτόδρομος που περνά δίπλα από την κεντρική πλατεία και φτάνει μέχρι εκεί, ήταν ικανός να με επαναφέρει στην πραγματικότητα.
Γύρισα στο ξενοδοχείο όπου η Σοφία είχε ξυπνήσει και με περίμενε. Λίγο αργότερα βγήκαμε και κάναμε περίπου τη διαδρομή που είχα κάνει μόνος μου. Στην πλατεία κάτσαμε για καφέ. Αρκετή ώρα μετά κατεβήκαμε μέχρι τους Ταξιάρχες και τον Άη Γιάννη. Μόνο που τώρα είχε νυχτώσει και οι εικόνες ήταν διαφορετικές, πιο μυστηριακές, πιο εξωπραγματικές. Γυρίσαμε στην πλατεία, κάτσαμε για φαΐ, δίπλα στο βιβλιοπωλείο Η ΑΔΟΥΛΩΤΗ ΜΑΝΗ του Γιώργου Δημακόγιαννη, και γυρίσαμε στο ξενοδοχείο να ξεκουραστούμε. Οι εντυπώσεις της πρώτης μέρας ήταν πολύ έντονες και η συνέχεια προμηνύονταν ακόμα πιο έντονη.
Καλή σου νύχτα Μάνη! Καλώς σε βρήκαμε!!
(συνεχίζεται)
-
Στην αποσκιερή!
ΟΙ Μανιάτες κατοίκησαν τη μεσαία χερσόνησο της Νότιας Πελοποννήσου (Λακωνική), αλλά και τις δυτικές πλαγιές του Ταΰγετου, στο Μεσσηνιακό κόλπο (Μεσσηνιακή). Μορφολογικά υπάρχουν αρκετές διαφορές στις δύο αυτές περιοχές. Η Λακωνική κυριαρχείται από την πέτρα. Ξερή και άγονη περιοχή, είναι ένα σκληρό τοπίο. Τα νερά είναι ελάχιστα αλλά οι Μανιάτες βρήκαν το δέντρο που αντέχει σε αυτές τις συνθήκες και όλη η χερσόνησος καλύπτεται από Ελιές. Ελιές που παράγουν νοστιμότατο καρπό αλλά και μοναδικό λάδι. Ένα άλλο φυτό που ευδοκίμησε πολύ σε αυτόν τον τόπο είναι η Φραγκοσυκιά. Έτσι τα δυο αυτά φυτά είναι που κυριαρχούν όπου ο τόπος μπορεί να «σηκώσει» κάποια καλλιέργεια. Στα γύρω πλάγια μόνο θάμνοι και αγκάθια φυτρώνουν. Η Μάνη αυτή είναι που κυρίως ονομάζουμε έτσι και είναι επίσης γνωστή σαν Μέσα Μάνη. Η ανατολική της πλευρά είναι η Προσηλιακή ενώ η δυτική η Αποσκιερή.
Η Μεσσηνιακή Μάνη έχει πολύ πράσινο μιας και ο Θεϊκός Ταΰγετος φροντίζει γι αυτό με τα νερά του. Το τοπίο είναι πιο ήμερο και κάποια χωριά σκαρφαλώνουν μέχρι τα έλατα. Και εδώ κυρίαρχη είναι η ελιά. Έχει όμως και πολλά ακόμα καρποφόρα, βασική διαφορά με τη Μέσα Μάνη. Αυτή η Μάνη είναι η Έξω Μάνη.
Συννεφιασμένη ξημέρωσε και η επόμενη μέρα. Αυτό βέβαια βοήθαγε το ταξίδι, μιας και ο έντονος ήλιος το κάνει πολύ κουραστικό. Πήραμε το πλούσιο πρωινό μας και ξεκινήσαμε.
Προορισμός μας η Αποσκιερή Μάνη. Από την Αρεόπολη ξεκινά ένας δρόμος που φέρνει ένα γύρω όλη τη Μέσα Μάνη. Αυτός ο δρόμος στα ανατολικά και τα νότια πάει κοντά στη θάλασσα ενώ στα δυτικά κινείται εσωτερικά και με πολλές παρακάμψεις προσεγγίζει τα χωριά και τις παραλίες του Μεσσηνιακού. Όποια παράκαμψη και να κάνεις, είναι σίγουρο πως θα σε φέρει κάπου με ενδιαφέρον. Άλλωστε έχουμε μπει στον κόσμο των Πύργων και των Πυργόσπιτων, κάτι που κυριαρχεί παντού στον ορίζοντα και γίνεται όλο και πιο έντονο όσο πάμε προς τα νότια. Ο οδηγός μας έδινε μερικές ιδέες για αξιοθέατα και επισκέψεις που είχαμε σκοπό να ακολουθήσουμε σε ένα βαθμό, αλλά και να αυτοσχεδιάσουμε, ακολουθώντας και άλλες διαδρομές.
Λίγα χιλιόμετρα μετά την Αρεόπολη, κάνουμε την πρώτη μας παράκαμψη στα Χαριά. Μικρός οικισμός μέσα στις ελιές με μερικούς πύργους σε καλή κατάσταση και το δρόμο να σταματά λίγο μετά και να γίνεται κάτι μεταξύ κακοτράχαλου χωματόδρομου και μονοπατιού. Επιστρέφουμε στον κεντρικό, προσπερνάμε τον Πύργο Διρού, όπου είναι και η διασταύρωση που φέρνει μετά από 5 περίπου χιλιόμετρα στα διάσημα σπήλαια, την Τριανταφυλλιά και τις διάφορες διασταυρώσεις προς ένα σωρό χωριά στα δεξιά μας και κάνουμε μια στάση στο Μοναστήρι της Φανερωμένης που είναι πάνω στο δρόμο.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6071_zpsb1172e6a.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6071_zpsb1172e6a.jpg.html)
Μπήκα στην αυλή όπου η εκκλησία ήταν ανοικτή. Είναι γεμάτη με τοιχογραφίες, λαϊκής, κυρίως, τεχνοτροπίας και έχει αρκετό ενδιαφέρον. Από εκεί που είχαμε σταθεί φαινόταν στο βάθος οι ακτές που έδερναν αλύπητα τα κύματα του Μεσσηνιακού, που οφείλονταν στου δυτικούς ανέμους που είχαν ένταση γύρω στα 7 μποφόρ.
Συνεχίσαμε, προσπεράσαμε μερικά ακόμα χωριά και μετά τον Τσόπακα, στρίψαμε δεξιά προς Κουλούμι για να δούμε τη Βυζαντινή εκκλησία των Ταξιαρχών, του 12ου αι. Το χωριό, μικρό κι αυτό με κάμποσους πύργους, αλλά οι Ταξιάρχες πουθενά (!!). Για ταμπέλες ούτε λόγος, οπότε ρωτάμε και μας στέλνουν πίσω, πριν μπούμε στο χωριό, στο νεκροταφείο.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6091_zps8ed63428.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6091_zps8ed63428.jpg.html)
Υπέροχη η εκκλησία αλλά δυστυχώς κλειστή. Μερικές φωτογραφίες απ’ έξω και πάλι στο δρόμο. Λίγο παρακάτω επόμενη παράκαμψη προς το χωριό Έρημος για να δούμε την Αγία Βαρβάρα.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6097_zpsac60f31c.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6097_zpsac60f31c.jpg.html)
Του 12ου αι κι αυτή βρίσκεται στην άκρη του χωριού, ανάμεσα στις ελιές και ήταν και αυτή κλειστή. Και οι δύο εκκλησίες από τις ομορφότερες της Μάνης. Μερικά μέτρα πιο πέρα από την Αγία Βαρβάρα είναι τα ερείπια μιας μικρής εκκλησίας με ίχνη από τοιχογραφίες.
Και πάλι στο δρόμο και η επόμενη στάση στο χωριό Άγιος Γεώργιος.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6122_zps2faf9794.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6122_zps2faf9794.jpg.html)
Όπου στέκει ο επιβλητικός πολεμόπυργος του Βουδικλάρη και δίπλα του το όμορφο εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου (κλειστό και αυτό).
Από τον Άγιο Γεώργιο συνεχίζουμε προς τα δυτικά για να πάμε στο Μέζαπο. Στο βάθος βλέπαμε τη θάλασσα.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6123_zps5a302c7a.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6123_zps5a302c7a.jpg.html)
Στο ορίζοντα κυριαρχεί το Τηγάνι, η χερσόνησος στη νότια ακτή του κόλπου του Μέζαπου. Ονομάστηκε έτσι από το σχήμα της και πάνω της έχουν βρεθεί αρχαιολογικά κατάλοιπα. Φτάσαμε στον Μέζαπο και τότε είδα ένα από τα πιο εντυπωσιακά τοπία που έχω δει ποτέ. Ο κόλπος είναι, όπως το μεγαλύτερο μέρος των Μανιάτικων ακτών, βραχώδης.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6130_zpsad724697.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6130_zpsad724697.jpg.html)
Κάθετα βράχια «πέφτουν» στη θάλασσα και στη βάση ορισμένων από αυτά σχηματίζονται μικρές αμμουδιές. Στο φρύδι του βράχου πάνω από τη θάλασσα στέκει ο οικισμός. Από κάτω η θάλασσα λυσσομανούσε. Οι εικόνες δεν μπορούν να περιγραφούν. Δέος και Θαυμασμός!! Το χωριό απλώνεται σε δύο μικρούς βραχώδεις κόλπους, με διαφορετική μορφολογία αλλά οι εικόνες από την ανταριασμένη θάλασσα ήταν το ίδιο εντυπωσιακές.
-
Σειρά είχαν δύο όμορφα χωριά, το ένα απέναντι στο άλλο, δεξιά και αριστερά του κεντρικού δρόμου. Η Νόμια και η Κοίτα.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6155_zps7bd61de2.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6155_zps7bd61de2.jpg.html)
Πρώτα στρίψαμε δεξιά και σύντομα μπήκαμε στη Νόμια με τους όμορφους πύργους και το τσιμεντένιο έκτρωμα στη είσοδο του χωριού. Σύμφωνα με τον οδηγό μας στο χωριό αξίζει να δει κανείς το ναό των Ταξιαρχών και δίπλα τον Πύργο του Μεσίσκλη, λοχαγού του Όθωνα και οπλαρχηγού, το παλαιότερο, ίσως, σωζόμενο πύργο της Μάνης. Πινακίδες δεν υπάρχουν, άνθρωπο δεν είδαμε και έτσι υποθέτω πως η μεγάλη εκκλησία στην άκρη του χωριού πρέπει να είναι αυτή των Ταξιαρχών. Κάτι το παράξενο έδειχνε από μακριά. Οι πόρτες κλειδωμένες αλλά κανένα παράθυρο δεν είχε τζάμια (!!).
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6160_zpsabb7a674.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6160_zpsabb7a674.jpg.html)
Από ένα τέτοιο παράθυρο μπόρεσα να δω μια ολόγυμνη εκκλησία χωρίς σοβά στους πέτρινους τοίχους και λίγα μικρά εικονίσματα στη θέση του ιερού. Έδινε την εντύπωση είτε πως ήταν πια εγκαταλελειμμένη, είτε πως βρισκόταν σε φάση συντήρησης, αν και δεν υπήρχε τίποτα που να δείχνει πως γίνονταν κάποια δουλειά εκεί μέσα ή γύρω. Απέναντι ένας παμπάλαιος πύργος σε αρκετά καλή κατάσταση υποθέτω πως είναι αυτός του Μεσίσκλη.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6165_zps66b43cc3.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6165_zps66b43cc3.jpg.html)
Στην απέναντι πλαγιά βλέπαμε τη «Πολυπυργού» Κοίτα. Ένα από τα χωριά με τους πολλούς πύργους, άλλους σε κακή και ερειπιώδη κατάσταση αλλά και κάποιοι συντηρημένοι. Στο χωριό αυτό ήταν τόσες πολλές οι μάχες και τα φονικά του γδικιωμού που στα 1870 επενέβηκε ο στρατός μπας και σταματήσει το κακό, που όμως έφτασε μέχρι και στον 20ο αι. Το χωριό είναι πολύ όμορφο και εντυπωσιακό.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6180_zpsa17e67b3.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6180_zpsa17e67b3.jpg.html)
Ανεβήκαμε μέχρι ια πλατεία όπου και σταθήκαμε να θαυμάσουμε γύρω μας ένα σωρό πυργόσπιτα. Άλλα συντηρημένα και σε πολύ καλή κατάσταση και άλλα ερείπια. Έβγαλα μερικές φωτογραφίες και κατηφορίσαμε πάλι να βγούμε στον κεντρικό δρόμο και από εκεί να κινηθούμε προς τα νότια. Περάσαμε έξω από το Γερολιμένα με σκοπό να γυρίσουμε αργότερα για φαΐ, περάσαμε μέσα από τα χωριά Άλικα
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6191_zps0c051543.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6191_zps0c051543.jpg.html)
και Κυπάρισσος και αρχίσαμε να ανηφορίζουμε όταν είδαμε πάνω μας τους εντυπωσιακούς πύργους της Βάθειας. Αν και δεν φαίνονταν ακόμα καλά οι εικόνες ήταν πανέμορφες. Μετά από μερικές ανηφορικές στροφές φτάσαμε στο χωριό. Παρκάραμε σε ένα πλάτωμα και μπήκαμε στο χωριό. Απόλυτη ερημιά! Ψυχή πουθενά! Μόνο δύο ζευγάρια αλλοδαπών τουριστών συναντήσαμε. Περπατήσαμε μέσα στο χωριό, προσπαθήσαμε να θυμηθούμε που είχαμε καθίσει όταν μας πλησίασε εκείνη η γιαγιά 26 χρόνια πριν για μια ολιγόλεπτη συνομιλία,
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6217_zps6927b4e2.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6217_zps6927b4e2.jpg.html)
κάτσαμε σε κάποια πεζούλα να ξεκουραστούμε και να αποθέσουμε ήρεμο βλέμμα στους πέτρινους τοίχους ένα γύρω και τελικά γυρίσαμε στο αυτοκίνητο. Συνεχίζοντας το δρόμο μας προς τα νότια σταματήσαμε και πάλι μερικές δεκάδες μέτρα μετά.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6228_zps49d50017.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6228_zps49d50017.jpg.html)
Είχαμε μπροστά μας την καλύτερη θέα της Βάθειας και φυσικά το θέμα χιλιάδων φωτογραφιών, σκορπισμένων σε όλα τα πέρατα αυτού του κόσμου. Είναι η πιο πολυφωτογραφημένη εικόνα της Μάνης.
-
Αφού βγάλαμε τις φωτογραφίες μας συνεχίσαμε για να πάμε στο νοτιότερο μέρος όλης της ηπειρωτικής Ευρώπης. Το Ακροταίναρο. Περάσαμε έξω από το Μαρμάρι με την πολύ όμορφη, πλην φουρτουνιασμένη παραλία του και πήραμε το δρόμο για το Ταίναρο. Φτάσαμε μέχρις εκεί που σταματά ο δρόμος και σταματήσαμε κι εμείς. Υπάρχει και μια ταβέρνα εκεί και μας προβλημάτισε αν ήταν καλύτερα να κάτσουμε εκεί για φαΐ.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6235_zpsa3908ce4.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6235_zpsa3908ce4.jpg.html)
Από εκεί ξεκινά ένα μονοπάτι που μετά από περίπου μια ώρα φτάνει μέχρι την άκρη του ακρωτηρίου στο Φάρο. Ήταν όμως εντελώς ακατάλληλες οι συνθήκες για κάτι τέτοιο. Ισχυρός άνεμος και καταμεσήμερο με τον ήλιο, παρά τον αέρα να καίει αφόρητα. Έτσι περιορίστηκα στα πολύ κοντινά που είναι εξαιρετικά ενδιαφέροντα.
Οι αρχαίοι κάτοικοι της περιοχής πίστευαν ότι εδώ ήταν η είσοδος στον κάτω κόσμο. Για Θεό του όμως λάτρευαν τον Ποσειδώνα. Είχαν φτιάξει λοιπόν Ιερό και Νεκρομαντείο στον Ταινάριο Ποσειδώνα που τα ίχνη του βρίσκονται λίγα μόνο μέτρα από εκεί που είχαμε σταματήσει.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6237_zps069d069c.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6237_zps069d069c.jpg.html)
Στο χώρο αυτό αργότερα έφτιαξαν, με τα υλικά από το ιερό, εκκλησάκι αφιερωμένο στους Άγιους Ασώματους (ευθεία παραπομπή στους νεκρούς).
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6243_zps529b8555.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6243_zps529b8555.jpg.html)
Τα ερείπιά του στέκουν εκεί και είναι τόσο εντυπωσιακά με την εντελώς πρωτόγονη κατασκευή τους που σε συνδυασμό με τις αρχαίες δοξασίες συμβάλουν στο να είναι ο τόπος ενεργειακά πολύ φορτισμένος. Στο εσωτερικό του,
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6245_zps14080cf3.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6245_zps14080cf3.jpg.html)
εκεί που ήταν το ιερό μερικά κομμάτια από τις αρχαίες πέτρες παίζουν το ρόλο της Αγίας Τράπεζας ή του Βωμού. Πάνω του έχει αφήσει ο καθένας ότι μπορείς να φανταστείς.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6250_zps33453ce8.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6250_zps33453ce8.jpg.html)
Ανάλογα με την πίστη του καθενός θα δεις πέτρες, κάποιες ζωγραφισμένες, ένα αναπτήρα, ένα τσιγάρο πώματα από μπουκάλια, ένα πήλινο σκεύος, ένα μπουκάλι με ένα κίτρινο υγρό, πιθανά λάδι ή κρασί, κομμάτια σπάγκου και ένα σωρό άλλα αντικείμενα. Και ένας χαρτοφύλακας με βιβλίο επισκεπτών (!!!). Τι ενδιαφέρον μέρος!!
Μπήκαμε και πάλι στο αυτοκίνητο και χωρίς να σταματήσουμε πουθενά φτάσαμε το Γερολιμένα και κάτσαμε για φαΐ. Το χωριό είναι εξαιρετικά εντυπωσιακό και αν και είναι πολύ τουριστικό, κρατά το χαρακτήρα του με τα πέτρινα σπίτια και πυργόπιτα του. Κάποιες πινελιές παραφωνίας δεν είναι ικανές να χαλάσουν τις όμορφες εικόνες.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6262_zpsa5be3280.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6262_zpsa5be3280.jpg.html)
Εικόνες που γίνονται ακόμα πιο εντυπωσιακές από το μεγάλο βράχο που δεσπόζει στα δυτικά
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6257_zps16a4eaba.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6257_zps16a4eaba.jpg.html)
και τη θάλασσα που αν και αρκετά φουρτουνιασμένη εκείνη τη μέρα, δεν σε αγρίευε. Φάγαμε τα ψαράκια μας, απολαύσαμε τις εικόνες γύρω μας και ξεκινήσαμε να γυρίσουμε κάνοντας ένα κύκλο στη χερσόνησο Κατωπάγκι όπως τη λένε οι ντόπιοι, και βρίσκεται βορειοδυτικά του Γερολιμένα από τον οποίο ανηφορίσαμε το στενό, φιδογυριστό δρόμο μέχρι το οροπέδιο από πάνω του και το πρώτο χωριό, την Οχιά.
-
Όλα τα χωριά κι εκεί είναι με πυργόσπιτα και πύργους και σε μερικά υπάρχουν βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες. Μια τέτοια, ο Άγιος Νικόλαος, είναι και στο νεκροταφείο της Οχιάς. Δυστυχώς «ντυμένος» με σκαλωσιές για συντήρηση με στέρησε τις ομορφάδες του. Είχα όμως την ευκαιρία να φωτογραφίσω κάτι που το είχα δει αλλά θα το έβλεπα όλο και πιο πολύ.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6271_zps626c755d.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6271_zps626c755d.jpg.html)
Το νεκροταφείο μοιάζει με μικρό συνοικισμό!! Κι αυτό γιατί οι οικογενειακοί τάφοι είναι σα μικρά πέτρινα σπίτια ή εκκλησίες με το σταυρό πάνω από την πόρτα(!!).
Συνεχίσαμε, περάσαμε από το χωριό Δρυς και φτάσαμε στην Κηπούλα. Εκεί είδαμε άλλο ένα παράδοξο θέαμα. Το βυζαντινό εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής του 12ου αι. με τα λιθανάγλυφά του έχει αποκτήσει προστατευτικό περίβλημα (!!).
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6278_zps4e97b186.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6278_zps4e97b186.jpg.html)
Το Άγιο Δημήτριο. Ο παππούς της Αλίκης Βουγιουκλάκη, πετρομάστορας από το χωριό της προσηλιακής Μάνης Λάγια, έχτισε γύρω από το βυζαντινό εκκλησάκι άλλη εκκλησία μόνο που δεν την ολοκλήρωσε. Την άφησε χωρίς σκεπή.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6295_zpsd3cf2803.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6295_zpsd3cf2803.jpg.html)
Έτσι έχουμε δύο εκκλησίες, τη μια μέσα στην άλλη, κάτι σα τις ρώσικες κούκλες, τις ματριόσκες!!
Συνεχίσαμε μέσα στο εντυπωσιακό μανιάτικο τοπίο και φτάσαμε σε ένα πολύ όμορφο χωριό, το Σταυρί.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6308_zpsaf96ce6c.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6308_zpsaf96ce6c.jpg.html)
Λίγες φωτογραφίες και βγήκαμε στον κεντρικό δρόμο στο ύψος της Γαρδενίτσας, λίγο νοτιότερα του Αγίου Γεωργίου. Φτάνοντας στην Αρεόπολη στρίψαμε και κατεβήκαμε στο υπέροχο επίνειό της το Λιμένι.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6336_zpsde3f2f0f.jpg) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6336_zpsde3f2f0f.jpg.html)
Και αυτό πια πολύ τουριστικό και πολύ όμορφο. Δεν καθίσαμε και γυρίσαμε στο δωμάτιο για «ανάνηψη».
Αργά το απόγευμα βγήκαμε στην πλατεία για καφέ στην αρχή και μανιάτικη τραβηχτή πίττα στη συνέχεια. Αν και το οδοιπορικό της ημέρας ήταν μακρύ και κουραστικό άφησε αρκετά κενά που ελπίζαμε να καλύψουμε πριν φύγουμε. Στο ξενοδοχείο, λίγο να ενημερώσω το ημερολόγιο της ημέρας, λίγο να φορτώσω τις φωτογραφίες στον υπολογιστή, λίγο ιντερνετική ενημέρωση πέρασε η ώρα και ψόφιος έπεσα για ξεκούραση. Και η άλλη μέρα θα ήταν «μεγάλη». Καλή μας νύχτα!!
Από το http://disaki.blogspot.gr/2014/02/1.html (http://disaki.blogspot.gr/2014/02/1.html)
(συνεχίζεται)
-
Μαθήματα Προϊστορίας!
Μετά το πρωινό ξεκινήσαμε για τις βόλτες της τρίτης μέρας στη Μάνη. Αν και η μέρα ήταν αφιερωμένη στην Προσηλιακή (ανατολική) Μάνη, εμείς ξεκινήσαμε από τα δυτικά πηγαίνοντας μέχρι τα Σπήλαια του Διρού για να επισκεφτούμε το Νεολιθικό Μουσείο Διρού το οποίο δεν υπήρχε τότε που είχαμε πάει στα σπήλαια.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6338_zpsf12861e3.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6338_zpsf12861e3.gif.html)
Το μουσείο είναι μικρό με μια μόνο αίθουσα και πολύ εντυπωσιακά εκθέματα από τα ευρήματα μέσα στις σπηλιές που αφορούν κυρίως τη νεολιθική εποχή.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6348_zps4ac6f461.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6348_zps4ac6f461.gif.html)
Κεραμική,
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6369_zps27722761.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6369_zps27722761.gif.html)
εργαλεία από κόκκαλα ή οψιδιανό της Μήλου,
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6356_zps6a3b3497.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6356_zps6a3b3497.gif.html)
κτερίσματα από πέτρα και μάρμαρο σα μικρά κυκλαδίτικα,
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6343_zps1bc856cc.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6343_zps1bc856cc.gif.html)
οστά ζώων και όστρακα θαλασσίων οργανισμών
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6345_zps3848ae6f.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6345_zps3848ae6f.gif.html)
αλλά και ανθρώπινους σκελετούς. Όλα αυτά συνθέτουν μια πολύ ενδιαφέρουσα έκθεση που πραγματικά αξίζει και δεν απαιτεί χρόνο και κόπο.
-
Στα ανατολικά (προσηλιακή)!
Πήραμε το δρόμο προς τα πίσω και πριν την Αρεόπολη στρίψαμε δεξιά προς Πύρριχο και Κότρωνα.
Μπορεί κανείς να χαρακτηρίσει σαν «πέτρινη καρδιά της Μάνης» τον επιβλητικό Σαγγιά που με τα 1218 μέτρα του χωρίζει την ανατολική από τη δυτική, αφήνοντας πολύ λίγα περάσματα. Νότια απόληξη του Ταΰγετου είναι ένα συμπαγές και αρκετά άνυδρο βουνό. Μόνο στα βόρεια και τα νότια που χαμηλώνει πια, αφήνει περάσματα.
Ένα τέτοιο πέρασμα είναι και αυτό που ακολουθήσαμε εκείνη τη μέρα για να πάμε στην ανατολική Μάνη. Λίγο μετά τη διασταύρωση στην οποία στρίψαμε , αρχίζει μια μικρή και αρκετά εύφορη κοιλάδα χάρις στα λιγοστά νερά που κατεβαίνουν από το βουνό. Μικροί οικισμοί στο δρόμο μας με μεγαλύτερο τον Πύρριχο, ένα οικισμό με πανάρχαια ιστορία. Λίγα χιλιόμετρα ακόμα και φτάσαμε στην αρχή του δρόμου που ενώνει τα χωριά της ανατολικής πλευράς της χερσονήσου,
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6382_zps63d55bae.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6382_zps63d55bae.gif.html)
με πρώτο τα Λουκάδικα.
Αν και φαινομενικά πιο κοντά στο Γύθειο η ανατολική Μάνη, είναι η λιγότερο αναπτυγμένη τουριστικά, η πιο άγνωστη. Παρ’ όλα αυτά τα χωριά της είναι κι αυτά πολύ εντυπωσιακά με πύργους και πυργόσπιτα, άλλα σκαρφαλωμένα σε απότομες πλαγιές, άλλα σε κορυφές λόφων αλλά και κάποια δίπλα στη θάλασσα. Η διαδρομή στην ανατολική Μάνη πλεονεκτεί αυτής της δυτικής στο ότι πάει στο μεγαλύτερο μήκος της πλάι στη θάλασσα, δίνοντάς της έτσι μια διαφορετική γραφικότητα.
Λίγο μετά τα Λουκάδικα ο δρόμος έχει μια διασταύρωση αριστερά για τον Κότρωνα, την οποία αγνοήσαμε αφήνοντας το κεφαλοχώρι αυτό για την επιστροφή.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6447_zps7ccd7de6.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6447_zps7ccd7de6.gif.html)
Περάσαμε από το Φλομοχώρι, ένα περιποιημένο χωριό με ωραίους πύργους μέσα στο κέντρο του και συνεχίσαμε.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6388_zpse261d43a.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6388_zpse261d43a.gif.html)
Πέτρα στην πέτρα το Νύφι χάνεται στην πλαγιά δεξιά του δρόμου και πρέπει να προσπαθήσεις να διακρίνεις τα πέτρινα χτίσματα, αν και κάποια «μοντέρνα» σπίτια είναι σα γροθιά στο πρόσωπο.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6392_zps986f0c5a.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6392_zps986f0c5a.gif.html)
Αφήσαμε στα αριστερά μας την πιο τουριστική Κοκκάλα με τις μικρές παραλίες και την πολύ ωραία Παραλία του Μάραθου και αρχίσαμε να ανηφορίζουμε, ενώ ταυτόχρονα να απομακρυνόμαστε από τη θάλασσα.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6419_zps78eb9436.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6419_zps78eb9436.gif.html)
Την κορυφή ενός λόφου στα αριστερά μας και πάνω από τη θάλασσα στεφανώνει η εντυπωσιακή Σπείρα. Ο λόφος έχει αρκετές ελιές και το θέαμα με φόντο το Λακωνικό κόλπο είναι πολύ όμορφο. Τα δύο επόμενα χωριά
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6400_zps19ccad23.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6400_zps19ccad23.gif.html)
Δημαρίστικα
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6414_zpsde8ad08b.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6414_zpsde8ad08b.gif.html)
και Πύργαρος είναι κι αυτά χτισμένα στην πλαγιά του βουνού στη δεξιά μεριά του δρόμου και τα πυργόσπιτα, ειδικά όταν τα κοιτάς από την απέναντι πλαγιά, μοιάζουν περισσότερο με κάθετες απολήξεις των βράχων παρά με σπίτια!
-
Σε μια στροφή του δρόμου (μία από τις πάρα πολλές της Μάνης) είδα ξαφνικά στα αριστερά μου, δίπλα στο δρόμο ένα ξωκλήσι. Έκανα στην άκρη και σταμάτησα. Τι εικόνα!! Οι εκκλησίες της Μάνης έχουν αυτή την ομορφιά της αγριάδας και του πρωτόγονου, όπως άλλωστε και όλη η Μάνη. Ο Άγιος Νικόλας όμως, που έβλεπα λίγα μέτρα μπροστά μου είναι το κάτι άλλο.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6422_zps28225e02.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6422_zps28225e02.gif.html)
Η κατασκευή κάτι ανάμεσα σε ξερολιθιά και πρόχειρης λιθοκατασκευής. Το πλαίσιο της πόρτας αρχαία μάρμαρα. Η πόρτα σιδερένια (και δυστυχώς κλειστή). Το καμπαναριό καταλήγει σε ένα «θόλο» σαν αυτό ενός ξυλόφουρνου. Τι να πει κανείς! Είχα μείνει άφωνος. Μπορώ να πω πως είναι από τις ομορφότερες εικόνες που είχα σε αυτό το ταξίδι.
Ξανά στο αυτοκίνητο, ξανά ανηφόρα, ξανά στροφές και μπήκαμε στη Λάγια.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6430_zps063f8d94.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6430_zps063f8d94.gif.html)
Πολύ όμορφο χωριό με τους πύργους σε καλή κατάσταση, περιποιημένο και….έρημο!! Ψυχή δεν είδαμε, αν και στην πλατεία υπήρχε ένα αγροτικό αυτοκίνητο.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6439_zpsd5ea93f5.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6439_zpsd5ea93f5.gif.html)
Μετά τη Λάγια είναι ένα μικρό οροπέδιο με ξερολιθιές ένα γύρο, και αρκετά γαϊδουράγκαθα δίπλα στο δρόμο. Από εκεί και πέρα το τοπίο γίνεται πιο ξερό και πολύ, μα πάρα πολύ άγριο. Ο δρόμος στενεύει επικίνδυνα και σε λίγο αρχίζει η κατηφόρα. Η γνωστή εικόνα του Μαρμαριού από την προηγούμενη μέρα και εμείς κάνουμε αριστερά για μα κατέβουμε στο Πόρτο Κάγιο.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6440_zps46f8a76c.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6440_zps46f8a76c.gif.html)
Ο δρόμος θέλει προσοχή καθώς έχει πολλές στροφές, είναι πολύ στενός και η ομορφιά των εικόνων, με τα βράχια να «κατρακυλούν» στη θάλασσα, μπορεί να «αποπλανήσει» το βλέμμα του οδηγού με άσχημα αποτελέσματα.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6446_zpsad81d6d8.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6446_zpsad81d6d8.gif.html)
Στο βάθος φαινόταν το Πόρτο Κάγιο, το ασφαλέστατο λιμανάκι, απάγκιο στα βάθη των αιώνων, από την εποχή των Μινωιτών μέχρι τις μέρες μας που βρίσκουν εκεί ασφάλεια τα κάθε λογής πλεούμενα των ημερών μας. Η παραλία μικρή και στενή, από πάνω της ο δρόμος και αμέσως μετά τα σπίτια. Τα περισσότερα νεόχτιστα και άσχετα με το μανιάτικο χρώμα, φτιάχνουν ένα παραθαλάσσιο οικισμό τέτοιο που θα μπορούσε να είναι οπουδήποτε στην Ελλάδα. Κρίμα, γιατί ο τόπος είναι μοναδικά όμορφος, και το χωριό θα μπορούσε να είναι υπόδειγμα.
Μπήκαμε στο χωριό κάναμε μια μικρή βόλτα και οι εικόνες μας απέτρεψαν από το να κάτσουμε. Γι αυτό και πήραμε το δρόμο της επιστροφής.
Λάγια, Πύργαρος, Κοκκάλα, Νύφι, Φλομοχώρι. Εκεί στρίψαμε δεξιά να κατέβουμε στην παραλία Χαλικιά. Ψάχναμε κάπου να κάτσουμε για φαΐ και αν ήταν δυνατό να ρίξουμε μια βουτιά πριν. Βέβαια ο αέρας συνέχιζε να φυσά δυνατά, και αν και ήταν δυτικός και εμείς ήμασταν ανατολικά είχε αρκετό κύμα. Στην παραλία είχε κύμα πολύ και έτσι συνεχίσαμε για Κότρωνα. Η διαδρομή ήταν υπέροχη μέσα σε καταπράσινα περιβόλια. Το χωριό μας φάνηκε τελείως αδιάφορο και η θάλασσα, αν και ήρεμη, η παραλία δεν μας άρεσε καθόλου.
-
Ακολουθώντας τον παραλιακό δρόμο πήγαμε ένα κόλπο βορειότερα, στο Σκουτάρι.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6451_zps7eea2060.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6451_zps7eea2060.gif.html)
Ωραία παραλία (αλλά με αρκετό κύμα), μερικά σπιτάκια για παραθεριστές,
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6457_zps06ca36f7.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6457_zps06ca36f7.gif.html)
δύο ταβερνάκια
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6459_zpsd4640d81.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6459_zpsd4640d81.gif.html)
και μια καταπληκτική εκκλησία μέσα στην άμμο, την Αγία Βαρβάρα που όμως τη βρήκαμε περιφραγμένη και «μπανταρισμένη» λόγω συντήρησης. Σε ένα από τα ταβερνάκια κάτσαμε για το ψαράκι μας. Έβγαλα μερικές φωτογραφίες (την Αγία Βαρβάρα από πιο μακριά ή μέσα από τα πλέγματα) και απομεσήμερο πια γυρίσαμε στο ξενοδοχείο για ξεκούραση.
Το απόγευμα φύγαμε με κατεύθυνση το Γύθειο. Κοιτάξαμε για μπάνιο στον Αγερανό και στο Βαθύ αλλά κάτι το περασμένο της ώρας, κάτι που η όρεξη μας είχε περάσει καταλήξαμε τελικά στο Γύθειο,
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6486_zpse022bef6.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6486_zpse022bef6.gif.html)
απέναντι από την Κρανάη για καφέ.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6489_zps7370353f.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6489_zps7370353f.gif.html)
Στο εκκλησάκι της Κρανάης γινόταν κάποιος γάμος , η θάλασσα ήταν λάδι και ο ήλιος που έπεφτε από την άλλη μεριά έβαφε με ένα βαθύ πορτοκαλί χρώμα το νησί, ενώ η σκιά προχώραγε πάνω του με γοργό ρυθμό.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6508_zpsad44b2e6.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6508_zpsad44b2e6.gif.html)
Όταν πια ο ήλιος φώτιζε μόνο το φάρο στην άκρη του, μια βάρκα χάραζε τα γαλήνια νερά χρησιμοποιώντας τον σα φόντο στην υπέροχη φωτογραφία που είχα την τύχη να τραβήξω!
Βράδιασε σαν πήγαμε στην πλατεία για να τσιμπήσουμε κάτι πρόχειρο. Όταν φεύγαμε, η πανσέληνος του Μαΐου είχε καρφωθεί ολόφωτη πάνω από το νησί ενώ ο φουκαράς ο φάρος πάσχιζε να φωτίσει σε ένα άνισο αγώνα με τη λαμπρή σελήνη.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6520_zps6b7d89e0.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6520_zps6b7d89e0.gif.html)
Παρόλα αυτά άλλη μια φωτογραφία με τα δυο φωτεινά σώματα συντονισμένα, με έκανε να αισθανθώ πολύ όμορφα με τις εικόνες που είχα αιχμαλωτίσει.
Στο ξενοδοχείο η καθημερινή διαδικασία ρουτίνας (φόρτωμα φωτογραφιών, ημερολόγιο, λίγο ίντερνετ) κράτησε λίγη μόνο ώρα γιατί η κούραση μου ήταν πολύ μεγάλη και σύντομα αφέθηκα στη «Μανιάτικη» αγκαλιά του Μορφέα.
(συνεχίζεται)
-
Έξω Μάνη!
Η Έξω Μάνη διαφέρει πολύ από την αδερφή της αλλά δεν παύει νάναι κι αυτή Μάνη με ότι κι αν σημαίνει αυτό. Κουβαλά στην πλάτη της τον Ταΰγετο και το κορμί της αυλακώνεται από καταπράσινα φαράγγια που κουβαλούν από τον βουνίσιο πατέρα τους νερά, πολύτιμα για τον τόπο.
Αυτή τη Μάνη την είχαμε κάπως γνωρίσει, πολλά χρόνια πριν και ήρθε η ώρα να ανανεώσουμε τη γνωριμία μας αλλά και να δούμε τόπους που δεν είχαμε δει τότε. Ξεκινήσαμε λοιπόν μετά το πρωινό, κατεβήκαμε στο Λιμένι και συνεχίσαμε παραλιακά στο Νέο Οίτυλο. Στο χωριό επικρατούσε ησυχία και ερημιά. Ίσως ο κόσμος να ήταν ακόμα στην Κυριακάτικη λειτουργία.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6527_zpsd18b31ef.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6527_zpsd18b31ef.gif.html)
Είχε αρκετό κύμα που ανακάτευε τα βότσαλα της αρκετά μεγάλης παραλίας. Σε ένα χωράφι μια πολύ γραφική εικόνα με ανάγκασε να σταματήσω για να την απαθανατίσω.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6526_zpsab7f803b.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6526_zpsab7f803b.gif.html)
Μια φοράδα με το μικρό της πουλάρι έβοσκαν αμέριμνα. Τι εικόνα! Ξανά στο αυτοκίνητο και αρχίσαμε να ανεβαίνουμε στο στριφογυριστό δρόμο για το Οίτυλο. Σκαρφαλωμένο ψηλά αγναντεύει τη θάλασσα του Μεσσηνιακού κόλπου.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6531_zps28418361.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6531_zps28418361.gif.html)
Ωραίο χωριό με πέτρινα σπίτια, εκκλησίες και πολλά λουλούδια. Ο κόσμος έβγαινε από τις εκκλησίες μετά το τέλος της λειτουργίας. Αφήνουμε το Οίτυλο και λίγο μετά και τη Λακωνία μπαίνοντας στη Μεσσηνία. Τα χωριά διαδέχονται το ένα το άλλο, όλα πετρόχτιστα με κάποια μεγάλη ή μικρή πλατεία στην οποία δεσπόζει μια, συνήθως μεγάλη εκκλησία, πετρόχτιστη κι αυτή.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6535_zps8c658593.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6535_zps8c658593.gif.html)
Άγιος Νίκων,
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6541_zpsa2c0e6a7.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6541_zpsa2c0e6a7.gif.html)
Λαγκάδα, Νομίτσι,
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6551_zps2d5cfdb8.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6551_zps2d5cfdb8.gif.html)
Πλατσά,
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6554_zps07b5644a.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6554_zps07b5644a.gif.html)
Ρίγκλια.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6542_zps0928c05e.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6542_zps0928c05e.gif.html)
Στο δρόμο ανάμεσα στα χωριά συναντάμε όμορφα «πρωτόγονα» ξωκλήσια,
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6545_zps8ab2931a.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6545_zps8ab2931a.gif.html)
ανάμεσα στις ελιές που κυριαρχούν στο τοπίο ένα γύρο.
-
Σε λίγο φτάσαμε στη θάλασσα. Το χωριό του Αγίου Νικολάου είναι χτισμένο στην παραλία και είναι πολύ τουριστικό. Δυστυχώς με αρκετά «μοντέρνα» σπίτια ανάμεσα στα παλιά πέτρινα.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6562_zps76e747d6.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6562_zps76e747d6.gif.html)
Έχει ένα μικρό και πολύ γραφικό λιμανάκι γεμάτο ψαρόβαρκες. Κατεβήκαμε μέχρι το λιμάνι αλλά πέρα από κάποιες φωτογραφίες δεν μας τράβηξε κάτι για να σταματήσουμε. Βγήκαμε και πάλι στο δρόμο και λίγο πριν τη Στούπα στρίψαμε δεξιά για να ανέβουμε στα χωριά στις πλαγιές του Ταΰγετου. Και αυτά με πέτρινα σπίτια αν και εδώ ο «πολιτισμός» τα έχει «αγγίξει με το μαγικό του ραβδάκι», αλλοιώνοντας έτσι σε ένα βαθμό το μανιάτικο χαρακτήρα τους.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6563_zps786e4ea4.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6563_zps786e4ea4.gif.html)
Έξω από το Νεοχώρι είναι το πολύ ωραίο ξωκλήσι του Αγίου Βασιλείου δίπλα σε ένα μαντρί. Περνάμε τον Πύργο και ανηφορίζοντας κάνουμε μια μικρή παράκαμψη στα δεξιά για να δούμε το υπέροχο πραγματικά χωριό Καστάνια. Ο οδηγός λέει πως έχει πολλές εκκλησίες. Στην είσοδο είναι μια καταπληκτική, πανέμορφη και λιλιπούτια φτιαγμένη, γύρευε σε ποιους αλλοτινούς καιρούς, μόνο από πέτρα.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6571_zps094b7bea.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6571_zps094b7bea.gif.html)
Είναι ο Άη Γιάννης.
Στη μικρή πλατεία δεσπόζουν δύο εντυπωσιακά πέτρινα κτίσματα.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6579_zpsf2b0ba65.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6579_zpsf2b0ba65.gif.html)
Ο Πύργος του Δουράκη από τη μια και η αρκετά μεγάλη Εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου απέναντι.
Άλλη μια στάση σε ένα λιτό ξωκλήσι πριν φτάσουμε στη Σαϊδόνα
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6590_zps4974d1b8.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6590_zps4974d1b8.gif.html)
και μετά μπαίνουμε στο χωριό.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6598_zps4237f6af.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6598_zps4237f6af.gif.html)
Έχουμε ανέβει αρκετά ψηλά και έχουν αρχίσει να φαίνονται πάνω από τα κεφάλια μας τα έλατα. Τα χωριά εδώ με τις κεραμοσκεπές τους, θυμίζουν περισσότερο ορεινή Ελλάδα παρά Μάνη. Μετά τη Σαϊδόνα και ενώ κινούμαστε στις πλαγιές του βουνού μέσα σε πυκνό πράσινο βλέπουμε πλάι μας τα έλατα. Τα ερείπια ενός μοναχικού πύργου δημιουργούν την αίσθηση αντίστοιχων της Κεντρικής Ευρώπης.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6593_zps91e27df7.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6593_zps91e27df7.gif.html)
Είναι ο Πύργος του Κιτρινιάρη. Σε λίγο μπήκαμε στο Εξωχώρι, την παλιά Ανδρούβιστα με τα πολλά λουλούδια της. Κι εδώ όμορφα σπίτια
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6602_zps229ee2d2.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6602_zps229ee2d2.gif.html)
και ένα μικρό Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο (το κτίριο μοιάζει να είναι το παλιό σχολείο). Από εδώ ο δρόμο αρχίζει και κατηφορίζει για να βρει πρώτα το Προάστιο με όμορφη θέα προς τη Στούπα και την Καρδαμύλη. Όταν βγήκαμε στον κεντρικό δρόμο γυρίσαμε προς τα πίσω και μπήκαμε στη Στούπα. Κόσμος πολύς εκμεταλλευόμενος την Κυριακή έκανε μπάνιο, λιαζότανε στην παραλία ή απολάμβανε τον καφέ ή το φαγητό σε κάποια από τα πολλά παραθαλάσσια μαγαζιά. Παρκάραμε και κατεβήκαμε για ένα μπάνιο στην ήσυχη θάλασσα. Ήσυχη αλλά «δάγκωνε». Ξέραμε από παλιά πως η περιοχή έχει «βλυχάδες», όπως λένε οι ντόπιοι τις πηγές γλυκού νερού που αναβλύζουν στο βυθό και κάνουν τα νερά πολύ παγωμένα. Παγωμένα αλλά τόσο καθαρά που αντέξαμε μέχρι να συνηθίσουμε τη θερμοκρασία και απολαύσαμε το μπάνιο μας, έστω και αν μαζί μας μπορούσαν κάλλιστα να απολαύσουν το μπάνιο τους και πολικές αρκούδες!!!
-
Μετά το μπάνιο, αλλάξαμε και ξεκινήσαμε για την Καρδαμύλη.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6609_zpsca9047c6.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6609_zpsca9047c6.gif.html)
Μια γλώσσα στεριάς που μπαίνει μέσα στη θάλασσα, περιτριγυρισμένη από το σταχτοπράσινο της ελιάς, με κεραμιδοσκέπαστα, σφιχταγκαλιασμένα τα σπίτια να κατρακυλάνε μέχρι το γαλάζιο του Μεσσηνιακού.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6623_zps3ab133f1.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6623_zps3ab133f1.gif.html)
Όλα πέτρινα, άλλα χρωματισμένα και άλλα με την πέτρα γυμνή, και όλα με ένα σωρό χρώματα από τα λουλούδια. Οι μπουκαμβίλιες, τα γιασεμιά, οι ορτανσίες, οι γαρουφαλλιές, οι βασιλικοί, τα γεράνια. Να αναπαύεται η ματιά, να μερώνει ο νους! Αυτή είναι η Καρδαμύλη! Η Καρδαμύλη που την αναφέρει ο Όμηρος! Το κεφαλοχώρι της Έξω Μάνης, που αγάπησαν ντόπιοι και ξένοι, ίσως οι δεύτεροι περισσότερο, και ρίξανε άγκυρα στα παλιά της τα σπίτια που τα ζωντάνεψαν.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6614_zps5d2455aa.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6614_zps5d2455aa.gif.html)
Έχει κι ένα μικρό λιμάνι που το «κλείνει» προστατευτικά η Μερόπη, το πράσινο νησάκι. Και λίγο παραμέσα έχει και μια παλιά γειτονιά με κάστρο, πύργους και μια εκκλησία, να τη βλέπεις και να λιγώνεσαι από την ομορφιά των ανάγλυφών της.
Για την Καρδαμύλη λοιπόν πήγαμε κι εμείς.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6620_zps6d846b37.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6620_zps6d846b37.gif.html)
Κάτσαμε για φαΐ απέναντι από το λιμάνι με θέα σε αυτό και τη Μερόπη. Αφού χορτάσαμε την πείνα μας, σειρά είχε η παλιά Καρδαμύλη. Κάναμε πριν μια μικρή βόλτα στα γεμάτα με λουλούδια στενάκια και φτάσαμε έξω από την πύλη της παλιάς Καρδαμύλης.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6625_zps84b7cf3c.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6625_zps84b7cf3c.gif.html)
Της Καρδαμύλης των Τρουπάκηδων και των Μούρζινων με το κάστρο,
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6639_zps9cef3a2e.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6639_zps9cef3a2e.gif.html)
τους Μανιάτικους πύργους
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6638_zpsd8637d0f.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6638_zpsd8637d0f.gif.html)
και απέναντι τον Άγιο Σπυρίδωνα του 17ου αι. Βασιλική με τρούλο,
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6634_zps9e5f23df.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6634_zps9e5f23df.gif.html)
υπέροχα μαρμάρινα ανάγλυφα γύρω από πόρτες και παράθυρα και πολυώροφο, οξυκόρυφο (δυτικού τύπου) καμπαναριό
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6637_zpsbbb492cd.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6637_zpsbbb492cd.gif.html)
με γεωμετρικά ανάγλυφα, είναι ένα αριστούργημα που αντανακλά τη δύναμη των οικογενειών που την έφτιαξαν. Δυστυχώς τόσο αυτή όσο και το μικρό Μουσείο του χωριού που στεγάζεται εκεί δίπλα ήταν κλειστά. Έτσι, αφού κάναμε μια βόλτα μέχρι τις παραλίες που είναι βόρεια του χωριού, γυρίσαμε στην πλατεία και κάτσαμε αρκετή ώρα για καφέ και για να φύγει η κάψα του μεσημεριού. Ωραία πλατεία με πλούσιο πράσινο και αρκετά γλυπτά, τα περισσότερα μοντέρνα.
-
Απομεσήμερο ξεκινήσαμε για να δούμε κάποια ακόμα χωριά πριν πάρουμε το δρόμο της επιστροφής που θα είχε όμως και άλλες επισκέψεις. Φεύγοντας από την Καρδαμύλη προς τα βόρεια, σχεδόν αμέσως έξω από το χωριό στρίψαμε
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6659_zpsd0b87eb0.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6659_zpsd0b87eb0.gif.html)
δεξιά στο Προσήλιο, ένα καταπράσινο χωριό.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6664_zps6418f0e1.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6664_zps6418f0e1.gif.html)
Λίγα χιλιόμετρα πιο πάνω είναι τα Τσέρια με την υπέροχη θέα στη θάλασσα του Μεσσηνιακού. Είδαμε και πάθαμε να βρούμε άνθρωπο να ρωτήσουμε πως πάει κανείς στο Λεπτίνι. Ερημιά παντού. Τελικά βρέθηκε κάποιος μας έδωσε οδηγίες, πήγαμε αλλά δεν λέει τίποτα. Τουλάχιστον ότι είδαμε εμείς. Ξανά κάτω, περνάμε την Καρδαμύλη και παίρνουμε το δρόμο για τα νότια. Στο ύψος του Αγίου Νικολάου στρίψαμε δεξιά και πήραμε τον παραλιακό δρόμο. Ο δρόμος ακολουθεί μια μοναδική διαδρομή που φτάνει μέχρι το χωριό Τραχήλα και σταματά. Πρέπει να γυρίσεις προς τα πίσω για να πας οπουδήποτε αλλού.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6668_zpsb53ae293.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6668_zpsb53ae293.gif.html)
Ο δρόμος, αρκετά στενός έχει στα δεξιά τη βραχώδη, άγρια ακτή και αριστερά κάθετα τεράστια βράχια, γεμάτα σπηλιές. Καταπληκτικό τοπίο.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6673_zps1da31a98.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6673_zps1da31a98.gif.html)
Φτάσαμε στην Τραχήλα που είναι ένα συμπαθητικό, παραθαλάσσιο χωριό και μετά από λίγες φωτογραφίες πήραμε το δρόμο προς τα πίσω. Λίγο πριν τον Άγιο Νικόλαο ανεβήκαμε στον κεντρικό δρόμο Αρεόπολης-Καλαμάτας και συνεχίσαμε προς τα νότια. Περάσαμε όλα τα χωριά του κεντρικού δρόμου που είχαμε περάσει το πρωί και μπήκαμε στη Λακωνία.
-
Περάσαμε το Οίτυλο και αρχίσαμε να κατηφορίζουμε. Οι σκιές είχαν μακρύνει και το ηλιοβασίλεμα πλησίαζε. Λίγο πριν το Νέο Οίτυλο σταμάτησα. Από πάνω μας δύο υψώματα.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6684_zpsfb7226d6.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6684_zpsfb7226d6.gif.html)
Αριστερά, προς τα βόρεια το Οίτυλο
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6682_zps4e951c1b.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6682_zps4e951c1b.gif.html)
και δεξιά προς τα νότια το κάστρο Κελεφά.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6686_zps103f1042.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6686_zps103f1042.gif.html)
Όταν περάσαμε το Λιμένι και αρχίσαμε να ανηφορίζουμε
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6695_zps69066305.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6695_zps69066305.gif.html)
ο ήλιος είχε αρχίσει να βουτά πίσω από το τρίτο πόδι της Πελοποννήσου και τα πάντα γύρω να βάφονται με όλες τις αποχρώσεις του κόκκινου και του κίτρινου. Πήγαμε κατευθείαν στην πλατεία της Αρεόπολης και κάτσαμε να τσιμπήσουμε τις μανιάτικες τραβηχτές μας πίττες.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6714_zps881c8c26.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6714_zps881c8c26.gif.html)
Εγώ έκανα μια βόλτα στη νυχτερινή Αρεόπολη που με φιλοδώρησε με καταπληκτικές
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6713_zps5c7671d3.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6713_zps5c7671d3.gif.html)
και «απόκοσμες» εικόνες. Με τον ονειρικό αυτό τρόπο μας καληνύχτισε η Μάνη και εκείνο το βράδυ.
Από το http://disaki.blogspot.gr/2014/02/2.html (http://disaki.blogspot.gr/2014/02/2.html)
(συνεχίζεται)
-
Ότι δεν προλάβαμε!
Τελευταία μέρα στη Μάνη και είπαμε να δούμε μέρη στην Αποσκιερή Μάνη που τα προσπεράσαμε τις προηγούμενες μέρες. Φάγαμε ένα καλό πρωινό και πήραμε το δρόμο για τα νότια. Μετά τη διασταύρωση για Πύργο Διρού, στην Τριανταφυλλιά, στρίψαμε δεξιά. Προσπεράσαμε το όμορφο χωριό με κατεύθυνση νοτιοδυτική, ακολουθώντας τα στενά δρομάκια μέσα στους ελαιώνες.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6719_zpsccc23810.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6719_zpsccc23810.gif.html)
Στο Νικάνδρι με τα λίγα πυργάκια του είδαμε μια όμορφη, παλιά, βασιλική. Δυστυχώς κλειστή αν και μέσα από τα τζάμια της πόρτας μπόρεσα να δω και να «φωτογραφίσω» κάποιες τοιχογραφίες. Συνεχίζοντας μέσα στους ελαιώνες φτάσαμε στη Χαρούδα, το χωριό με τις «μεγαλιθικές» κατασκευές.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6748_zps2f159190.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6748_zps2f159190.gif.html)
Ακόμα και στις μάντρες βλέπεις μεγάλα αγκωνάρια. Στο νεκροταφείο βρήκαμε μια από τις ομορφότερες εκκλησίες της Μάνης.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6735_zps0a725f7b.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6735_zps0a725f7b.gif.html)
Το Ναό των Ταξιαρχών του 11ου αι. Σταυροειδής με τρούλο, πολυώροφο οξυκόρυφο καμπαναριό,
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6741_zps9b3e7714.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6741_zps9b3e7714.gif.html)
περίτεχνα σκαλισμένα μάρμαρα στην πόρτα και τα παράθυρα και το κατώτερο τμήμα των τοίχων φτιαγμένο από μεγάλους ογκόλιθους, που δείχνει και την ηλικία αυτής της παράδοσης. Γύρω της έχει κάποια κτίσματα, στα οποία κάποιοι οικοδόμοι δούλευαν. Δυστυχώς και εδώ η εκκλησία ήταν κλειστή. Πραγματικά κρίμα, γιατί όπως διάβασα έχει μια εικόνα της Παναγίας με ξέπλεκα μαλλιά. Μια Παναγία-μοιρολογίστρα!!! Πολύ θα ήθελα να τη δω.
Μπήκαμε και πάλι στο αυτοκίνητο και γυρίσαμε στον κεντρικό δρόμο αλλά σύντομα κάναμε αριστερά, ανηφορίσαμε και πήραμε ένα δρόμο παράλληλο του κεντρικού, αλλά πιο ψηλά με θέα προς τη θάλασσα και το Τηγάνι. Η περιοχή είναι γνωστή στους ντόπιους σαν Ξούμερο. Περάσαμε χωρίς να σταματήσουμε από το μικρό Φραγκούλια
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6756_zps762adeba.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6756_zps762adeba.gif.html)
και φτάσαμε στο Δρύαλο. Εκεί είδαμε ένα από τα πιο περίεργα εκκλησάκια. Αν και στη Μάνη τίποτα πια δεν είναι απίθανο, αυτό δεν το περίμενα.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6775_zpsfa087f00.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6775_zpsfa087f00.gif.html)
Είναι δικκλήσι αφιερωμένο στους Αγίους Γεώργιο και Αικατερίνης και είναι του 13ου αι. Έχω δει πολλά δίδυμα εκκλησάκια σε πολλά μέρη της Ελλάδας, στεριανά και νησιωτικά. Συνήθως είναι δύο εκκλησάκια χτισμένα παράλληλα, με τον κοινό τοίχο να έχει πόρτες για επικοινωνία ή πολλές φορές να λείπει εν μέρει ή και τελείως φτιάχνοντας ένα ενιαίο σύνολο όπου όμως οι δύο ναοί ξεχωρίζουν φανερά. Σε αυτή την περίπτωση οι δύο ναοί επικοινωνούν με μια πόρτα αρκετά μικρή που για να περάσεις χρειάζεται να σκύψεις. Η πόρτα αυτή είναι στο μέρος που αρχιτεκτονικά θάπρεπε νάναι το Ιερό του δεύτερου ναού. Και εξηγούμαι: Οι δύο ναοί δεν είναι παράλληλα κτισμένοι αλλά κάθετα, σχηματίζοντας ένα Τ.!!!!
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6761_zpsd05b4c78.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6761_zpsd05b4c78.gif.html)
Ο πρώτος είναι αρκετά γεμάτος με τοιχογραφίες σε κακή ή μέτρια κατάσταση.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6772_zpsfaaa6b07.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6772_zpsfaaa6b07.gif.html)
Στο δεύτερο μπαίνοντας στα αριστερά στο μέρος που σύμφωνα με τον προσανατολισμό θάπρεπε να είναι το ιερό είναι μια «Αγία Τράπεζα» με μερικά εικονίσματα και ένα καντήλι. Το περίεργο σύνολο δεν είναι μόνο εσωτερικά αλλά και εξωτερικά.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6784_zpsf6cea25f.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6784_zpsf6cea25f.gif.html)
Μάλιστα πάνω από την πόρτα του πρώτου το καμπαναριό (έχουν δύο καμπαναριά, ένα σε κάθε εκκλησάκι) έχει αριστερά και δεξιά του σταυρού κάτι σαν ….«κέρατα»!!!! Τι άλλο θα δουν τα μάτια μου σε αυτόν το περίεργο τόπο; Τα ξωκκλήσια αυτά έχουν γύρω ένα χώρο σαν πλατεία. Στην άλλη άκρη της είναι άλλη μια εκκλησία, η Αγία Κυριακή, καινούρια αυτή, του 1994.
-
Συνεχίσαμε, περάσαμε την Παλιόχωρα,
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6787_zpsaf37232b.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6787_zpsaf37232b.gif.html)
τη Βάμβακα
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6790_zpsd5cd796e.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6790_zpsd5cd796e.gif.html)
και το Μπρίκι.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6794_zpsd1016bc0.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6794_zpsd1016bc0.gif.html)
Έξω από το χωριό άλλο ένα, τελείως πρωτόγονο ξωκλήσι μέσα στους ελαιώνες ήταν αφορμή για στάση.
Ο δρόμος τελειώνει στο μεγαλύτερο από τα χωριά του Ξούμερο, τη Μίνα.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6798_zps85679b51.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6798_zps85679b51.gif.html)
Όμορφο χωριό με χτίσματα από γκρίζα πέτρα καλοδουλεμένη. Από εκεί είναι δύο επιλογές. Ή ανεβαίνεις πιο ψηλά στον Σαγγιά και την τεφρή πέτρα (διαδρομή που μοιάζει με θηλιά) ή κατεβαίνεις στον Άγιο Γεώργιο και τον κεντρικό δρόμο. Διαλέξαμε την πρώτη και σε λίγο επισκεφτήκαμε δύο χωριά, όπου όλα έμοιαζαν τελείως πρωτόγονα.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6801_zpsf0341347.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6801_zpsf0341347.gif.html)
Πρώτα φτάσαμε στον Πολεμίτα. Μερικές φωτογραφίες
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6804_zps1ed82521.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6804_zps1ed82521.gif.html)
και στη συνέχεια φτάσαμε στην Καρύνεια. Εκεί είδα ένα ακόμα από τα παράδοξα της Μάνης.
Είχα διαβάσει στον οδηγό μου για τις «εκκλησίες για νάνους», εκκλησίες με τόσο μικρή είσοδο που για να μπεις θα έπρεπε να διπλωθείς στα δύο ή να συρθείς. Μέχρι εκείνη την ώρα δεν είχα δει καμιά.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6807_zps15c5152b.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6807_zps15c5152b.gif.html)
Στην Καρύνεια όμως βρέθηκα μπροστά στον Άγιο Χαράλαμπο. Μικρό εκκλησάκι, μάλλον καινούριο που το πάνω μέρος της πόρτας με το ζόρι έφτανε στο στήθος μου. Χρειάστηκε να διπλωθώ στα δύο για να μπω μέσα!! Κανένας δεν ξέρει γιατί έφτιαχναν τέτοιου είδους εκκλησίες αλλά να δεις καινούρια τέτοια είναι ένα τελείως παράδοξο πράγμα. Αλλά είπαμε, στη Μάνη πια τίποτα δεν με εκπλήσσει!!
Κατεβήκαμε και πάλι στη Μίνα και από εκεί στον κεντρικό δρόμο και πήραμε το δρόμο του γυρισμού. Περάσαμε την Αρεόπολη και πήραμε το δρόμο προς το Γύθειο. Στη διασταύρωση προς Σκουτάρι στρίψαμε δεξιά. Σκοπός μας να κάτσουμε εκεί για καφέ αφού κάναμε ένα μπανάκι στην υπέροχη θάλασσά. Έτσι νομίζαμε γιατί άλλα σκεφτόμασταν εμείς αλλά άλλη είναι η πραγματικότητα.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6817_zps6c1b5348.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6817_zps6c1b5348.gif.html)
Φτάσαμε αφήσαμε τα πράγματά μας στην ταβέρνα και κατεβήκαμε για να μπούμε στη θάλασσα. Αθηνούλα μου, που έλεγαν και οι Ρωμαίοι στον Αστερίξ!! Τόσο κρύα νερά δεν έχω ξανανοιώσει στη ζωή μου!! Λες και έλειωναν πάγοι!! Γραμμή έξω. Αδύνατο να κολυμπήσουμε εκεί! Και να σκεφτεί κανείς πως γενικά μου αρέσουν οι σχετικά κρύες θάλασσες. Όχι όμως κι αυτό. Τι κρίμα. Και φαίνονται τόσο όμορφα εκείνα τα νερά.
Μετά το φαγητό γυρίσαμε στο ξενοδοχείο για λίγη ξεκούραση.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6823_zps0068b1bb.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6823_zps0068b1bb.gif.html)
Το απογευματάκι κατεβήκαμε για καφέ στο Νέο Οίτυλο και το τελευταίο βράδυ αράξαμε για άλλη μια φορά στην πλατεία της Αρεόπολης. Εκεί με τις όμορφες εικόνες του απόβραδου τελείωσε το ταξίδι μας. Την άλλη μέρα θα επιστρέφαμε στο σπίτι μας.
-
Επιστροφή!
Το πρωί, μετά το πλούσιο πρωινό, μαζέψαμε τα πράγματά μας, τα φορτώσαμε, πληρώσαμε και ξεκινήσαμε. Σε προηγούμενη επίσκεψή μας στο Γύθειο μου είχε κάνει εντύπωση το κουφάρι του πλοίου που είχε ναυαγήσει στα ξέβαθα της παραλίας Γλυφάδα, λίγο μετά το Γύθειο προς τη Σκάλα. Έτσι πήγαμε μέχρι το Γύθειο και πήραμε το δρόμο για σκάλα.
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6862_zps195cca38.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6862_zps195cca38.gif.html)
Από μακριά φάνηκε το ναυάγιο. Πίσω του είναι η παραλία Τρίνησα με τα τρία μικρά νησάκια μπροστά της. Δεν κατεβήκαμε κάτω στη Γλυφάδα
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6868_zps83a8fe6e.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6868_zps83a8fe6e.gif.html)
μιας και από ένα σημείο ψηλά η εικόνα του ναυαγίου ήταν κοντά και πολύ καθαρή. Έτσι έβγαλα τις φωτογραφίες που ήθελα,
(http://i1274.photobucket.com/albums/y421/disaki/2013%20MANI/DSCN6877_zpsdba0b9a3.gif) (http://s1274.photobucket.com/user/disaki/media/2013%20MANI/DSCN6877_zpsdba0b9a3.gif.html)
κάναμε και άλλη μια στάση πάνω από τα Τρίνησα για φωτογραφίες των γεμάτων με γλάρους νησιών και συνεχίσαμε. Έξω από τη Σκάλα στρίψαμε αριστερά για Σπάρτη και μεσημέρι πια φτάναμε στο σπίτι μας! Ένα ακόμα ταξίδι τελείωσε με τις καλύτερες εντυπώσεις! Και σε άλλα με υγεία!
Κατακλείδα!
Η Μάνη είναι υπέροχη και μοναδική! Πάνω απ’ όλα όμως, είναι ο τόπος των ισχυρών αντιθέσεων. Παντού γύρω σου τέσσερα πράγματα σε περιτριγυρίζουν: πέτρα, θάλασσα, ελιές κι αέρας. Με την πέτρα οι άνθρωποι έφτιαξαν τα θαυμαστά τους έργα. Στη θάλασσα ταξίδεψαν και κούρσεψαν τόπους μακρινούς, φέρνοντας πλούτη πίσω. Το θαυμάσιο μανιάτικο λάδι στήριξε σώμα και καρδιά. Ο αέρας σμίλεψε την πέτρα και τα πρόσωπα και πήρε μακριά το σπαραχτικό μοιρολόϊ να το ακούσουν τα παιδιά της Μάνης που ξενιτεύτηκαν στα πέρατα του κόσμου. Αυτή είναι και η μεγαλύτερη αντίθεση αυτού του τόπου. Δένει τα παιδιά της με ισχυρούς δεσμούς και ταυτόχρονα τα διώχνει μακριά, στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα.
Στο μυαλό μου υπάρχει ένα μεγάλο ερωτηματικό. Όλα τούτα τα θαυμαστά γίνανε από εγωισμό, μίσος και γδικιωμό. Πύργου πανύψηλοι, σε μια προσπάθεια να είναι πιο ψηλοί από του γείτονα, πολλές φορές χωρίς κανένα παράθυρο, με ανθρώπους «ποντίκια» που κινούνται στο σκοτάδι με φόβο αλλά και μίσος στην καρδιά, να προστατέψουν αλλά και να αυγατίσουν την πατριά και να μην ξεχάσουν ποτέ το χρέος του γδικιωμού. Καμιά συγχώρεση και ας έχουν ξεκληριστεί ολάκερες οικογένειες. Τόσο που η παροιμιώδης, πια, έκφραση «το κρατάει μανιάτικο» σημαίνει ακριβώς πως δεν συγχωρά και πρέπει να πάρει «το αίμα του πίσω», αλλού συμβολικά, εδώ κάτω κυριολεκτικά. Βεντέτες κράτησαν δεκαετίες και άφησαν πίσω τους χήρες και ορφανά, χύνοντας ποτάμια αίμα. Την ίδια ώρα, οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι χτίζουν αμέτρητα εκκλησάκια, αφιερωμένα στους αγίους της θρησκείας της συγχώρεσης και της αγάπης. Εντελώς ακατανόητα πράγματα!!
Έφυγα από τη Μάνη εντυπωσιασμένος αλλά, το ομολογώ, χωρίς να έχω καταλάβει αυτά που ήταν πίσω από τις εικόνες που αντίκριζα. Οι άνθρωποι ευγενέστατοι αλλά χωρίς να αφήνουν πολλά περιθώρια προσέγγισης. Άνθρωποι ταιριαστοί με το περιβάλλον που τους σμίλεψε. Θέλει μεγάλη προσπάθεια ετούτος ο τόπος για να τον πλησιάσεις και ακόμα μεγαλύτερη για να τον καταλάβεις. Θέλω μόνο να του εκφράσω ένα βαθύ ευχαριστώ για όσα μας αποκάλυψε!! Ελπίζω κάποια μέρα να τα ξαναπούμε!
Περισσότερες φωτογραφίες: https://picasaweb.google.com/106934190911586551442/Mani232852013 (https://picasaweb.google.com/106934190911586551442/Mani232852013)
Από το http://disaki.blogspot.gr/2014/02/3.html (http://disaki.blogspot.gr/2014/02/3.html)