Κυριακή απόγευμα και το Boeing 747-200 της Hellenic Imperial Airways προσγειώνεται στην Καζαμπλάνκα…την εμπορική πρωτεύουσα του Μαρόκου. Προορισμός μας το ξενοδοχείο Sheraton στο κέντρο της πόλης.
Κατά τη διαδρομή ξεπρόβαλαν δεξιά κι αριστερά υπερσύγxρονα πολυκαταστήματα και αφίσες που διαφήμιζαν είδη ένδυσης, υπόδησης, ρολόγια, γυαλιά ηλίου και άλλα αξεσουάρ που τολμώ να πω ότι ακόμη δεν τα έχω δει στην Ελλάδα. Βλέπετε στο Μαρόκο η μόδα έρχεται από Γαλλία.
Καζαμπλάνκα…μία μοντέρνα πόλη με μεγάλες λεωφόρους και ωραία πάρκα, στην οποία κατοικούν 7 εκατομμύρια άνθρωποι. Η αύρα του Ατλαντικού δεν επιτρέπει στο θερμόμετρο να ανέβει πάνω από τους 30ο C. Κατά μήκος της παραλιακής λεωφόρου, της Κορνίς, υπάρχουν τεράστια ξενοδοχεία, δημόσιες πισίνες αλλά και πολυτελή εστιατόρια. Από μακριά ξεπροβάλλει το σήμα κατατεθέν της πόλης, το τζαμί του Χασάν του Β’ (το 3ο μεγαλύτερο στον κόσμο) και δίπλα από αυτό το πανεπιστήμιο με τα κτίρια των βιβλιοθηκών. Όλο το συγκρότημα φαντάζει επιβλητικό και αγέρωχο καθώς σκάει σχεδόν πάνω του το κύμα του ωκεανού. Η χώρα βέβαια είναι μουσουλμανική αλλά οι γυναίκες στην Καζαμπλάνκα είναι ιδιαίτερα περιποιημένες και φορούν κελεμπίες μεταξωτές και πολύχρωμες.
Αφήνουμε πίσω μας την εμπορική πρωτεύουσα του Μαρόκου για να επισκεφτούμε τη διοικητική πρωτεύουσα του, τη Ραμπάτ, που είναι η γενέτειρα και ο τόπος κατοικίας του τωρινού βασιλιά Μωχάμεντ του 6ου.
Στη Ραμπάτ, όπως και στις άλλες αυτοκρατορικές πόλεις, υπάρχει παλάτι του βασιλιά, ενώ η πόλη έχει πολλά και επιβλητικά διοικητικά κτίρια. Έξω από το μαυσωλείο του Μωχάμεντ του 5ου υπάρχουν και στις δύο πύλες έφιπποι φρουροί. Από την αυλή βλέπεις τα παλαιά τειχη της πόλης.
Η Ραμπάτ βρίσκεται στην ακτή του Ατλαντικού και η ιστορία της χάνεται 2000 χρόνια πριν, όταν την κατοίκησαν οι Φοίνικες και στη συνέχεια οι Ρωμαίοι. Η σημερινή ηρεμία δεν μαρτυράει με τίποτα ότι παλαιότερα η πόλη ήταν άντρο πειρατών που λυμαίνονταν όλες τις γύρω περιοχές, ξεκινώντας από το διπλανό Σαλέ που χωρίζεται με τη Ραμπάτ από ένα ποτάμι.
Μετά τη Ραμπάτ σειρά έχει μια από τις ιστορικότερες πόλεις του Μαρόκου η Μεκνές…με αξιοθέατα που κόβουν την ανάσα, όπως τα τείχη των 25 χιλιομέτρων και οι 20 πύλες της. Περιδιαβαίνοντας τα τείχη νομίζεις ότι ακούς τις ρυθμικές φωνές των χιλιάδων σκλάβων που χρησιμοποίησε ο Μουλάι Ισμαήλ για να τα χτίσει.
Και φτάνουμε στην ιερή πόλη Φεζ που αποτελεί τη θρησκευτική και πολιτιστική πρωτεύουσα. Πρόκειται για την παλαιότερη από τις αυτοκρατορικές πόλεις του Μαρόκου, η οποία ιδρύθηκε αμέσως μετά την άφιξη των Αράβων στη Βόρεια Αφρική. Είναι γεμάτη από θαυμαστά κτίρια που αντανακλούν τη λάμψη της αραβοβερβερίνικης φαντασίας και τέχνης καθώς και την ψυχολογία των κατοίκων.
Η Φεζ έχει τη μεγαλύτερη Μεντίνα (παλαιά πόλη εντός των τειχών) με χιλιάδες σουκς (στενά δρομάκια). Μέσα στη Μεντίνα βρίσκονται οι Μεντρέσες (παλιά μουσουλμανικά ιεροδιδασκαλεία), το παλάτι Νταρ Μπάβα και τα μουσεία, ενώ ταυτόχρονα συνεχίζεται και η καθημερινή ζωή του σήμερα. Είναι ένα τεράστιο παζάρι, όπου βλέπεις και μυρίζεις σχεδόν τα πάντα. Ο ξεναγός μας έχει φροντίσει να απλώσει γύρω μας τους συνεργάτες του ώστε να περιδιαβούμε τη λαβυρινθώδη Μεντίνα χωρίς να χαθούμε στα στενά της. Υπάρχουν φορές που τα γαϊδουράκια με τα διάφορα εμπορεύματα περνούν δίπλα σου και πρέπει να κολλήσεις στον τοίχο για να μπορέσουν να περάσουν. Στη Φεζ μπορείς να αγοράσεις -πάντα με παζάρι- όλα αυτά για τα οποία φημίζεται το Μαρόκο. Από τσάι μέχρι μπαμπούς (παραδοσιακές παντόφλες) αλλα και ασημικά, μπακίρια, χειροποίητα μαχαίρια και δερμάτινα. Βεβαίως η μυρωδιά στα βυρσοδεψεία δεν αντέχεται, γι’ αυτό και λίγος δυόσμος κάτω από τη μύτη ενδείκνυται πριν από την είσοδό μας σε κάποια από αυτά. Ύστερα από σχεδόν μία ημέρα περιπλάνησης στα στενά της Μεντίνας διαπιστώνω ότι έχουν δίκιο όσοι λένε πως αν δεν τη δεις…είναι σαν να μην έχεις δει το Μαρόκο.
Το βράδυ μας επιφυλάσσει μια έκπληξη…επισκεπτόμαστε ένα χώρο όπου γίνεται αναπαράσταση παραδοσιακού μαροκινού γάμου που θα μας μείνει αξέχαστος γιατί η νύφη κάθεται πάνω σε ένα τεράστιο ταψί σαν θρόνο που κουβαλούν γυναίκες, ενώ άντρες που παίζουν μουσική με μαχαίρια και ψαλίδια προηγούνται της πομπής.
Επόμενος προορισμός το Μαρακές…το μαργαριτάρι του νότου. Διασχίζοντας την ενδοχώρα περνάμε από το Ιφράν όπου έχουν τα χειμερινά εξοχικά τους οι πλούσιοι της χώρας. Εκεί μαζεύονται για σκι και από τις βουνοκορφές του Άτλαντα ατενίζουν τον ωκεανό.
Καθώς πλησιάζουμε στο Μαρακές, την τουριστική πρωτεύουσα, το τοπίο γίνεται πιο αδρό και τη θέση της πρασινάδας παίρνουν οι φοίνικες.Διακόσιες σαράντα χιλιάδες φοίνικες στην περιοχή του Μαρακές δεν είναι και λίγοι!! Κάπου στο βάθος διακρίνονται και μερικές καμήλες, κλείνω τα μάτια και φτιάχνω ιστορίες τύπου «Χίλιες και μια νύχτες» κι όταν τα ανοίγω αντικρίζω μπροστά μου την ξακουστή κόκκινη πόλη, το Μαρακές. Ένας μύθος λέει ότι μόλις τελείωσε ο μιναρές, η πόλη βάφτηκε ολόκληρη κόκκινη. Σήμερα όλα τα κτίρια και τα τείχη έχουν ροζ-κόκκινο χρώμα, για να θυμίζουν το μύθο.
Το Μαρακές δεν περιγράφεται με λόγια ούτε με εικόνες φωτογραφικών μηχανών…είναι απαράμιλλα εξωτικό. Σε συνεπαίρνει σε έναν παραμυθένιο κόσμο που έχεις διαβάσει ίσως σε κάποιες σελίδες βιβλίων. Το αξιοθέατο που κυριολεκτικά ξεχωρίζει -αφού είναι και το ψηλότερο της πόλης- είναι ο μιναρές Κουτούμπια. Εικόνες από πίνακα ζωγραφικής αντικρίζεις στα παλάτια των Μπαχία και τους τάφους του Σααντί, ενώ οι κήποι Μενάρα και Ιβ Σεν Λοράν έχουν λουλούδια, δέντρα και κάκτους από όλον τον κόσμο. Το Μαρακές είναι μία επίπεδη πόλη που χαίρεσαι να την περπατάς, θαυμάζοντας τα συγκροτήματα ξενοδοχείων, τα τουριστικά καταστήματα, τα πολιτιστικά και άλλα κτίρια όλα χτισμένα σε αρμονία με το φυσικό περιβάλλον.
Ανυπομονώ να γνωρίσω την πιο διάσημη πλατεία των ταξιδευτών, την πλατεία των θαυμάτων, τη Τζεμάα Ελ Φνα. Ανάμεσα στους καπνούς από την τσίκνα του ψημένου κρέατος ξεπροβάλλει ένας άλλος κόσμος…γητευτές φιδιών, παραμυθάδες που γύρισαν από μέρη μακρινά, πλανόδιοι καλλιτέχνες, ερασιτέχνες παλαιστές, οδοντίατροι του δρόμου και πωλητές, παντού πωλητές που πωλούν τα πάντα. Μέχρι και μεταχειρισμένες μασέλες!
Επιστρέψαμε στο ξενοδοχείο με τα αμαξάκια «καλές» που χρησιμεύουν ως ταξί ή για να κάνεις το γύρο της πόλης…έπρεπε να κρατήσουμε δυνάμεις γιατί το πρόγραμμα έλεγε νυχτερινή διασκέδαση στα «σκυλάδικα» του Μαρακές μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες.
Την επομένη θα επισκεπτόμασταν την Εσσαουίρα…μια πορτογαλέζικη πόλη στα παράλια του Ατλαντικού Ωκεανού. Εκεί φάγαμε καταπληκτικό φρέσκο ψάρι…από τη θάλασσα και στο τηγάνι, που λένε. Καθ' οδόν για την Εσσαουίρα ο δρόμος συχνά περνά δίπλα από φυλλόδενδρα και αργανιές. Οι αργανιές είναι θαμνώδη δένδρα, που από τα σπέρματά τους βγαίνει ένα πορτοκαλί αρωματικό λάδι (argan) που είναι η βάση για την κατασκευή των περισσοτέρων γνωστών αρωμάτων. Είναι εντυπωσιακό θέαμα να βλέπεις κατσίκες ανεβασμένες στα δένδρα αυτά, μια και το φύλλωμα είναι για αυτές εξαιρετική τροφή.
Για το βράδυ είχαμε κανονίσει κάτι ...μαγικό. Στις αρχές της ερήμου έχει στηθεί ένα σκηνικό παραμυθιού (Fantasia show). Φτάνοντας εκεί μας υποδέχονται με παραδοσιακές στολές και μας οδηγούν στη δική μας τέντα. Μας σερβίρουν τοπικά εδέσματα κι αφού έχουμε γείρει στα αφράτα μαξιλάρια απολαμβάνουμε το μουσικοχορευτικό πέρασμα των διάφορων φυλών που κατοίκησαν ανά τους αιώνες τη χώρα. Στη συνέχεια παρακολουθούμε αγώνες εφίππων και ιπποδρομίες με καθαρόαιμα αραβικά άλογα σαν αυτά που ίππευαν οι σεΐχηδες της Ανατολής. Οι δάδες τρεμοσβήνουν και οι χορεύτριες της κοιλιάς λικνίζονται στους ήχους της ερήμου. Ξάφνου κάτω από το φως του φεγγαριού σαν όραμα εμφανίζεται ένα ιπτάμενο χαλί με τον αφέντη του που έρχεται από μακριά. Κι ενώ ο καθένας θα λαχταρούσε μία βόλτα στον έναστρο ουρανό το χαλί απομακρύνεται, τα φώτα ανάβουν κι εμείς επιστρέφουμε στην πραγματικότητα.
Tελευταία μέρα στο Μαρόκο…το αεροπλάνο φεύγει στις 9 το βράδυ και μια εκδρομή στην κοιλάδα της Ουρίκα επιβάλλεται. Σταματήσαμε σε ένα μικρό χωριό όπου μας υποδέχτηκαν φιλικότατα οι κάτοικοί του. Περάσαμε από ένα σπίτι βερβερίνων για να μας φιλέψουν ότι είχαν και να μας μάθουν την παρασκευή του περίφημου τσαγιού με μέντα (δυόσμο).
Η ώρα όμως περνούσε γρήγορα και εμείς βρισκόμασταν 200 χιλιόμετρα μακριά από το αεροδρόμιο της Καζαμπλάνκα στο οποίο και φτάσαμε το απόγευμα. H ώρα της επιστροφής είχε φτάσει!!!
