Μάνη. Της πέτρας και του γδικιωμού!

[dimosf]

Σε μια στροφή του δρόμου (μία από τις πάρα πολλές της Μάνης) είδα ξαφνικά στα αριστερά μου, δίπλα στο δρόμο ένα ξωκλήσι. Έκανα στην άκρη και σταμάτησα. Τι εικόνα!! Οι εκκλησίες της Μάνης έχουν αυτή την ομορφιά της αγριάδας και του πρωτόγονου, όπως άλλωστε και όλη η Μάνη. Ο Άγιος Νικόλας όμως, που έβλεπα λίγα μέτρα μπροστά μου είναι το κάτι άλλο.

Η κατασκευή κάτι ανάμεσα σε ξερολιθιά και πρόχειρης λιθοκατασκευής. Το πλαίσιο της πόρτας αρχαία μάρμαρα. Η πόρτα σιδερένια (και δυστυχώς κλειστή). Το καμπαναριό καταλήγει σε ένα «θόλο» σαν αυτό ενός ξυλόφουρνου. Τι να πει κανείς! Είχα μείνει άφωνος. Μπορώ να πω πως είναι από τις ομορφότερες εικόνες που είχα σε αυτό το ταξίδι.
Ξανά στο αυτοκίνητο, ξανά ανηφόρα, ξανά στροφές και μπήκαμε στη Λάγια.

Πολύ όμορφο χωριό με τους πύργους σε καλή κατάσταση, περιποιημένο και….έρημο!! Ψυχή δεν είδαμε, αν και στην πλατεία υπήρχε ένα αγροτικό αυτοκίνητο.

Μετά τη Λάγια είναι ένα μικρό οροπέδιο με ξερολιθιές ένα γύρο, και αρκετά γαϊδουράγκαθα δίπλα στο δρόμο. Από εκεί και πέρα το τοπίο γίνεται πιο ξερό και πολύ, μα πάρα πολύ άγριο. Ο δρόμος στενεύει επικίνδυνα και σε λίγο αρχίζει η κατηφόρα. Η γνωστή εικόνα του Μαρμαριού από την προηγούμενη μέρα και εμείς κάνουμε αριστερά για μα κατέβουμε στο Πόρτο Κάγιο.

Ο δρόμος θέλει προσοχή καθώς έχει πολλές στροφές, είναι πολύ στενός και η ομορφιά των εικόνων, με τα βράχια να «κατρακυλούν» στη θάλασσα, μπορεί να «αποπλανήσει» το βλέμμα του οδηγού με άσχημα αποτελέσματα.

Στο βάθος φαινόταν το Πόρτο Κάγιο, το ασφαλέστατο λιμανάκι, απάγκιο στα βάθη των αιώνων, από την εποχή των Μινωιτών μέχρι τις μέρες μας που βρίσκουν εκεί ασφάλεια τα κάθε λογής πλεούμενα των ημερών μας. Η παραλία μικρή και στενή, από πάνω της ο δρόμος και αμέσως μετά τα σπίτια. Τα περισσότερα νεόχτιστα και άσχετα με το μανιάτικο χρώμα, φτιάχνουν ένα παραθαλάσσιο οικισμό τέτοιο που θα μπορούσε να είναι οπουδήποτε στην Ελλάδα. Κρίμα, γιατί ο τόπος είναι μοναδικά όμορφος, και το χωριό θα μπορούσε να είναι υπόδειγμα.
Μπήκαμε στο χωριό κάναμε μια μικρή βόλτα και οι εικόνες μας απέτρεψαν από το να κάτσουμε. Γι αυτό και πήραμε το δρόμο της επιστροφής.
Λάγια, Πύργαρος, Κοκκάλα, Νύφι, Φλομοχώρι. Εκεί στρίψαμε δεξιά να κατέβουμε στην παραλία Χαλικιά. Ψάχναμε κάπου να κάτσουμε για φαΐ και αν ήταν δυνατό να ρίξουμε μια βουτιά πριν. Βέβαια ο αέρας συνέχιζε να φυσά δυνατά, και αν και ήταν δυτικός και εμείς ήμασταν ανατολικά είχε αρκετό κύμα. Στην παραλία είχε κύμα πολύ και έτσι συνεχίσαμε για Κότρωνα. Η διαδρομή ήταν υπέροχη μέσα σε καταπράσινα περιβόλια. Το χωριό μας φάνηκε τελείως αδιάφορο και η θάλασσα, αν και ήρεμη, η παραλία δεν μας άρεσε καθόλου.

[dimosf]

Ακολουθώντας τον παραλιακό δρόμο πήγαμε ένα κόλπο βορειότερα, στο Σκουτάρι.

Ωραία παραλία (αλλά με αρκετό κύμα), μερικά σπιτάκια για παραθεριστές,

δύο ταβερνάκια

και μια καταπληκτική εκκλησία μέσα στην άμμο, την Αγία Βαρβάρα που όμως τη βρήκαμε περιφραγμένη και «μπανταρισμένη» λόγω συντήρησης. Σε ένα από τα ταβερνάκια κάτσαμε για το ψαράκι μας. Έβγαλα μερικές φωτογραφίες (την Αγία Βαρβάρα από πιο μακριά ή μέσα από τα πλέγματα) και απομεσήμερο πια γυρίσαμε στο ξενοδοχείο για ξεκούραση.
Το απόγευμα φύγαμε με κατεύθυνση το Γύθειο. Κοιτάξαμε για μπάνιο στον Αγερανό και στο Βαθύ αλλά κάτι το περασμένο της ώρας, κάτι που η όρεξη μας είχε περάσει καταλήξαμε τελικά στο Γύθειο,

απέναντι από την Κρανάη για καφέ.

Στο εκκλησάκι της Κρανάης γινόταν κάποιος γάμος , η θάλασσα ήταν λάδι και ο ήλιος που έπεφτε από την άλλη μεριά έβαφε με ένα βαθύ πορτοκαλί χρώμα το νησί, ενώ η σκιά προχώραγε πάνω του με γοργό ρυθμό.

Όταν πια ο ήλιος φώτιζε μόνο το φάρο στην άκρη του, μια βάρκα χάραζε τα γαλήνια νερά χρησιμοποιώντας τον σα φόντο στην υπέροχη φωτογραφία που είχα την τύχη να τραβήξω!
Βράδιασε σαν πήγαμε στην πλατεία για να τσιμπήσουμε κάτι πρόχειρο. Όταν φεύγαμε, η πανσέληνος του Μαΐου είχε καρφωθεί ολόφωτη πάνω από το νησί ενώ ο φουκαράς ο φάρος πάσχιζε να φωτίσει σε ένα άνισο αγώνα με τη λαμπρή σελήνη.

Παρόλα αυτά άλλη μια φωτογραφία με τα δυο φωτεινά σώματα συντονισμένα, με έκανε να αισθανθώ πολύ όμορφα με τις εικόνες που είχα αιχμαλωτίσει.
Στο ξενοδοχείο η καθημερινή διαδικασία ρουτίνας (φόρτωμα φωτογραφιών, ημερολόγιο, λίγο ίντερνετ) κράτησε λίγη μόνο ώρα γιατί η κούραση μου ήταν πολύ μεγάλη και σύντομα αφέθηκα στη «Μανιάτικη» αγκαλιά του Μορφέα.

(συνεχίζεται)

[dimosf]

Έξω Μάνη!
Η Έξω Μάνη διαφέρει πολύ από την αδερφή της αλλά δεν παύει νάναι κι αυτή Μάνη με ότι κι αν σημαίνει αυτό. Κουβαλά στην πλάτη της τον Ταΰγετο και το κορμί της αυλακώνεται από καταπράσινα φαράγγια που κουβαλούν από τον βουνίσιο πατέρα τους νερά, πολύτιμα για τον τόπο.
Αυτή τη Μάνη την είχαμε κάπως γνωρίσει, πολλά χρόνια πριν και ήρθε η ώρα να ανανεώσουμε τη γνωριμία μας αλλά και να δούμε τόπους που δεν είχαμε δει τότε. Ξεκινήσαμε λοιπόν μετά το πρωινό, κατεβήκαμε στο Λιμένι και συνεχίσαμε παραλιακά στο Νέο Οίτυλο. Στο χωριό επικρατούσε ησυχία και ερημιά. Ίσως ο κόσμος να ήταν ακόμα στην Κυριακάτικη λειτουργία.

Είχε αρκετό κύμα που ανακάτευε τα βότσαλα της αρκετά μεγάλης παραλίας. Σε ένα χωράφι μια πολύ γραφική εικόνα με ανάγκασε να σταματήσω για να την απαθανατίσω.

Μια φοράδα με το μικρό της πουλάρι έβοσκαν αμέριμνα. Τι εικόνα! Ξανά στο αυτοκίνητο και αρχίσαμε να ανεβαίνουμε στο στριφογυριστό δρόμο για το Οίτυλο. Σκαρφαλωμένο ψηλά αγναντεύει τη θάλασσα του Μεσσηνιακού κόλπου.

Ωραίο χωριό με πέτρινα σπίτια, εκκλησίες και πολλά λουλούδια. Ο κόσμος έβγαινε από τις εκκλησίες μετά το τέλος της λειτουργίας. Αφήνουμε το Οίτυλο και λίγο μετά και τη Λακωνία μπαίνοντας στη Μεσσηνία. Τα χωριά διαδέχονται το ένα το άλλο, όλα πετρόχτιστα με κάποια μεγάλη ή μικρή πλατεία στην οποία δεσπόζει μια, συνήθως μεγάλη εκκλησία, πετρόχτιστη κι αυτή.

Άγιος Νίκων,

Λαγκάδα, Νομίτσι,

Πλατσά,

Ρίγκλια.

Στο δρόμο ανάμεσα στα χωριά συναντάμε όμορφα «πρωτόγονα» ξωκλήσια,

ανάμεσα στις ελιές που κυριαρχούν στο τοπίο ένα γύρο.

[dimosf]

Σε λίγο φτάσαμε στη θάλασσα. Το χωριό του Αγίου Νικολάου είναι χτισμένο στην παραλία και είναι πολύ τουριστικό. Δυστυχώς με αρκετά «μοντέρνα» σπίτια ανάμεσα στα παλιά πέτρινα.

Έχει ένα μικρό και πολύ γραφικό λιμανάκι γεμάτο ψαρόβαρκες. Κατεβήκαμε μέχρι το λιμάνι αλλά πέρα από κάποιες φωτογραφίες δεν μας τράβηξε κάτι για να σταματήσουμε. Βγήκαμε και πάλι στο δρόμο και λίγο πριν τη Στούπα στρίψαμε δεξιά για να ανέβουμε στα χωριά στις πλαγιές του Ταΰγετου. Και αυτά με πέτρινα σπίτια αν και εδώ ο «πολιτισμός» τα έχει «αγγίξει με το μαγικό του ραβδάκι», αλλοιώνοντας έτσι σε ένα βαθμό το μανιάτικο χαρακτήρα τους.

Έξω από το Νεοχώρι είναι το πολύ ωραίο ξωκλήσι του Αγίου Βασιλείου δίπλα σε ένα μαντρί. Περνάμε τον Πύργο και ανηφορίζοντας κάνουμε μια μικρή παράκαμψη στα δεξιά για να δούμε το υπέροχο πραγματικά χωριό Καστάνια. Ο οδηγός λέει πως έχει πολλές εκκλησίες. Στην είσοδο είναι μια καταπληκτική, πανέμορφη και λιλιπούτια φτιαγμένη, γύρευε σε ποιους αλλοτινούς καιρούς, μόνο από πέτρα.

Είναι ο Άη Γιάννης.
Στη μικρή πλατεία δεσπόζουν δύο εντυπωσιακά πέτρινα κτίσματα.

Ο Πύργος του Δουράκη από τη μια και η αρκετά μεγάλη Εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου απέναντι.
Άλλη μια στάση σε ένα λιτό ξωκλήσι πριν φτάσουμε στη Σαϊδόνα

και μετά μπαίνουμε στο χωριό.

Έχουμε ανέβει αρκετά ψηλά και έχουν αρχίσει να φαίνονται πάνω από τα κεφάλια μας τα έλατα. Τα χωριά εδώ με τις κεραμοσκεπές τους, θυμίζουν περισσότερο ορεινή Ελλάδα παρά Μάνη. Μετά τη Σαϊδόνα και ενώ κινούμαστε στις πλαγιές του βουνού μέσα σε πυκνό πράσινο βλέπουμε πλάι μας τα έλατα. Τα ερείπια ενός μοναχικού πύργου δημιουργούν την αίσθηση αντίστοιχων της Κεντρικής Ευρώπης.

Είναι ο Πύργος του Κιτρινιάρη. Σε λίγο μπήκαμε στο Εξωχώρι, την παλιά Ανδρούβιστα με τα πολλά λουλούδια της. Κι εδώ όμορφα σπίτια

και ένα μικρό Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο (το κτίριο μοιάζει να είναι το παλιό σχολείο). Από εδώ ο δρόμο αρχίζει και κατηφορίζει για να βρει πρώτα το Προάστιο με όμορφη θέα προς τη Στούπα και την Καρδαμύλη. Όταν βγήκαμε στον κεντρικό δρόμο γυρίσαμε προς τα πίσω και μπήκαμε στη Στούπα. Κόσμος πολύς εκμεταλλευόμενος την Κυριακή έκανε μπάνιο, λιαζότανε στην παραλία ή απολάμβανε τον καφέ ή το φαγητό σε κάποια από τα πολλά παραθαλάσσια μαγαζιά. Παρκάραμε και κατεβήκαμε για ένα μπάνιο στην ήσυχη θάλασσα. Ήσυχη αλλά «δάγκωνε». Ξέραμε από παλιά πως η περιοχή έχει «βλυχάδες», όπως λένε οι ντόπιοι τις πηγές γλυκού νερού που αναβλύζουν στο βυθό και κάνουν τα νερά πολύ παγωμένα. Παγωμένα αλλά τόσο καθαρά που αντέξαμε μέχρι να συνηθίσουμε τη θερμοκρασία και απολαύσαμε το μπάνιο μας, έστω και αν μαζί μας μπορούσαν κάλλιστα να απολαύσουν το μπάνιο τους και πολικές αρκούδες!!!

[dimosf]

Μετά το μπάνιο, αλλάξαμε και ξεκινήσαμε για την Καρδαμύλη.

Μια γλώσσα στεριάς που μπαίνει μέσα στη θάλασσα, περιτριγυρισμένη από το σταχτοπράσινο της ελιάς, με κεραμιδοσκέπαστα, σφιχταγκαλιασμένα τα σπίτια να κατρακυλάνε μέχρι το γαλάζιο του Μεσσηνιακού.

Όλα πέτρινα, άλλα χρωματισμένα και άλλα με την πέτρα γυμνή, και όλα με ένα σωρό χρώματα από τα λουλούδια. Οι μπουκαμβίλιες, τα γιασεμιά, οι ορτανσίες, οι γαρουφαλλιές, οι βασιλικοί, τα γεράνια. Να αναπαύεται η ματιά, να μερώνει ο νους! Αυτή είναι η Καρδαμύλη! Η Καρδαμύλη που την αναφέρει ο Όμηρος! Το κεφαλοχώρι της Έξω Μάνης, που αγάπησαν ντόπιοι και ξένοι, ίσως οι δεύτεροι περισσότερο, και ρίξανε άγκυρα στα παλιά της τα σπίτια που τα ζωντάνεψαν.

Έχει κι ένα μικρό λιμάνι που το «κλείνει» προστατευτικά η Μερόπη, το πράσινο νησάκι. Και λίγο παραμέσα έχει και μια παλιά γειτονιά με κάστρο, πύργους και μια εκκλησία, να τη βλέπεις και να λιγώνεσαι από την ομορφιά των ανάγλυφών της.
Για την Καρδαμύλη λοιπόν πήγαμε κι εμείς.

Κάτσαμε για φαΐ απέναντι από το λιμάνι με θέα σε αυτό και τη Μερόπη. Αφού χορτάσαμε την πείνα μας, σειρά είχε η παλιά Καρδαμύλη. Κάναμε πριν μια μικρή βόλτα στα γεμάτα με λουλούδια στενάκια και φτάσαμε έξω από την πύλη της παλιάς Καρδαμύλης.

Της Καρδαμύλης των Τρουπάκηδων και των Μούρζινων με το κάστρο,

τους Μανιάτικους πύργους

και απέναντι τον Άγιο Σπυρίδωνα του 17ου αι. Βασιλική με τρούλο,

υπέροχα μαρμάρινα ανάγλυφα γύρω από πόρτες και παράθυρα και πολυώροφο, οξυκόρυφο (δυτικού τύπου) καμπαναριό

με γεωμετρικά ανάγλυφα, είναι ένα αριστούργημα που αντανακλά τη δύναμη των οικογενειών που την έφτιαξαν. Δυστυχώς τόσο αυτή όσο και το μικρό Μουσείο του χωριού που στεγάζεται εκεί δίπλα ήταν κλειστά. Έτσι, αφού κάναμε μια βόλτα μέχρι τις παραλίες που είναι βόρεια του χωριού, γυρίσαμε στην πλατεία και κάτσαμε αρκετή ώρα για καφέ και για να φύγει η κάψα του μεσημεριού. Ωραία πλατεία με πλούσιο πράσινο και αρκετά γλυπτά, τα περισσότερα μοντέρνα.

[dimosf]

Απομεσήμερο ξεκινήσαμε για να δούμε κάποια ακόμα χωριά πριν πάρουμε το δρόμο της επιστροφής που θα είχε όμως και άλλες επισκέψεις. Φεύγοντας από την Καρδαμύλη προς τα βόρεια, σχεδόν αμέσως έξω από το χωριό στρίψαμε

δεξιά στο Προσήλιο, ένα καταπράσινο χωριό.

Λίγα χιλιόμετρα πιο πάνω είναι τα Τσέρια με την υπέροχη θέα στη θάλασσα του Μεσσηνιακού. Είδαμε και πάθαμε να βρούμε άνθρωπο να ρωτήσουμε πως πάει κανείς στο Λεπτίνι. Ερημιά παντού. Τελικά βρέθηκε κάποιος μας έδωσε οδηγίες, πήγαμε αλλά δεν λέει τίποτα. Τουλάχιστον ότι είδαμε εμείς. Ξανά κάτω, περνάμε την Καρδαμύλη και παίρνουμε το δρόμο για τα νότια. Στο ύψος του Αγίου Νικολάου στρίψαμε δεξιά και πήραμε τον παραλιακό δρόμο. Ο δρόμος ακολουθεί μια μοναδική διαδρομή που φτάνει μέχρι το χωριό Τραχήλα και σταματά. Πρέπει να γυρίσεις προς τα πίσω για να πας οπουδήποτε αλλού.

Ο δρόμος, αρκετά στενός έχει στα δεξιά τη βραχώδη, άγρια ακτή και αριστερά κάθετα τεράστια βράχια, γεμάτα σπηλιές. Καταπληκτικό τοπίο.

Φτάσαμε στην Τραχήλα που είναι ένα συμπαθητικό, παραθαλάσσιο χωριό και μετά από λίγες φωτογραφίες πήραμε το δρόμο προς τα πίσω. Λίγο πριν τον Άγιο Νικόλαο ανεβήκαμε στον κεντρικό δρόμο Αρεόπολης-Καλαμάτας και συνεχίσαμε προς τα νότια. Περάσαμε όλα τα χωριά του κεντρικού δρόμου που είχαμε περάσει το πρωί και μπήκαμε στη Λακωνία.

[dimosf]

Περάσαμε το Οίτυλο και αρχίσαμε να κατηφορίζουμε. Οι σκιές είχαν μακρύνει και το ηλιοβασίλεμα πλησίαζε. Λίγο πριν το Νέο Οίτυλο σταμάτησα. Από πάνω μας δύο υψώματα.

Αριστερά, προς τα βόρεια το Οίτυλο

και δεξιά προς τα νότια το κάστρο Κελεφά.

Όταν περάσαμε το Λιμένι και αρχίσαμε να ανηφορίζουμε

ο ήλιος είχε αρχίσει να βουτά πίσω από το τρίτο πόδι της Πελοποννήσου και τα πάντα γύρω να βάφονται με όλες τις αποχρώσεις του κόκκινου και του κίτρινου. Πήγαμε κατευθείαν στην πλατεία της Αρεόπολης και κάτσαμε να τσιμπήσουμε τις μανιάτικες τραβηχτές μας πίττες.

Εγώ έκανα μια βόλτα στη νυχτερινή Αρεόπολη που με φιλοδώρησε με καταπληκτικές

και «απόκοσμες» εικόνες. Με τον ονειρικό αυτό τρόπο μας καληνύχτισε η Μάνη και εκείνο το βράδυ.


Από το http://disaki.blogspot.gr/2014/02/2.html

(συνεχίζεται)

[dimosf]

Ότι δεν προλάβαμε!
Τελευταία μέρα στη Μάνη και είπαμε να δούμε μέρη στην Αποσκιερή Μάνη που τα προσπεράσαμε τις προηγούμενες μέρες. Φάγαμε ένα καλό πρωινό και πήραμε το δρόμο για τα νότια. Μετά τη διασταύρωση για Πύργο Διρού, στην Τριανταφυλλιά, στρίψαμε δεξιά. Προσπεράσαμε το όμορφο χωριό με κατεύθυνση νοτιοδυτική, ακολουθώντας τα στενά δρομάκια μέσα στους ελαιώνες.

Στο Νικάνδρι με τα λίγα πυργάκια του είδαμε μια όμορφη, παλιά, βασιλική. Δυστυχώς κλειστή αν και μέσα από τα τζάμια της πόρτας μπόρεσα να δω και να «φωτογραφίσω» κάποιες τοιχογραφίες. Συνεχίζοντας μέσα στους ελαιώνες φτάσαμε στη Χαρούδα, το χωριό με τις «μεγαλιθικές» κατασκευές.

Ακόμα και στις μάντρες βλέπεις μεγάλα αγκωνάρια. Στο νεκροταφείο βρήκαμε μια από τις ομορφότερες εκκλησίες της Μάνης.

Το Ναό των Ταξιαρχών του 11ου αι. Σταυροειδής με τρούλο, πολυώροφο οξυκόρυφο καμπαναριό,

περίτεχνα σκαλισμένα μάρμαρα στην πόρτα και τα παράθυρα και το κατώτερο τμήμα των τοίχων φτιαγμένο από μεγάλους ογκόλιθους, που δείχνει και την ηλικία αυτής της παράδοσης. Γύρω της έχει κάποια κτίσματα, στα οποία κάποιοι οικοδόμοι δούλευαν. Δυστυχώς και εδώ η εκκλησία ήταν κλειστή. Πραγματικά κρίμα, γιατί όπως διάβασα έχει μια εικόνα της Παναγίας με ξέπλεκα μαλλιά. Μια Παναγία-μοιρολογίστρα!!! Πολύ θα ήθελα να τη δω.
Μπήκαμε και πάλι στο αυτοκίνητο και γυρίσαμε στον κεντρικό δρόμο αλλά σύντομα κάναμε αριστερά, ανηφορίσαμε και πήραμε ένα δρόμο παράλληλο του κεντρικού, αλλά πιο ψηλά με θέα προς τη θάλασσα και το Τηγάνι. Η περιοχή είναι γνωστή στους ντόπιους σαν Ξούμερο. Περάσαμε χωρίς να σταματήσουμε από το μικρό Φραγκούλια

και φτάσαμε στο Δρύαλο. Εκεί είδαμε ένα από τα πιο περίεργα εκκλησάκια. Αν και στη Μάνη τίποτα πια δεν είναι απίθανο, αυτό δεν το περίμενα.

Είναι δικκλήσι αφιερωμένο στους Αγίους Γεώργιο και Αικατερίνης και είναι του 13ου αι. Έχω δει πολλά δίδυμα εκκλησάκια σε πολλά μέρη της Ελλάδας, στεριανά και νησιωτικά. Συνήθως είναι δύο εκκλησάκια χτισμένα παράλληλα, με τον κοινό τοίχο να έχει πόρτες για επικοινωνία ή πολλές φορές να λείπει εν μέρει ή και τελείως φτιάχνοντας ένα ενιαίο σύνολο όπου όμως οι δύο ναοί ξεχωρίζουν φανερά. Σε αυτή την περίπτωση οι δύο ναοί επικοινωνούν με μια πόρτα αρκετά μικρή που για να περάσεις χρειάζεται να σκύψεις. Η πόρτα αυτή είναι στο μέρος που αρχιτεκτονικά θάπρεπε νάναι το Ιερό του δεύτερου ναού. Και εξηγούμαι: Οι δύο ναοί δεν είναι παράλληλα κτισμένοι αλλά κάθετα, σχηματίζοντας ένα Τ.!!!!

Ο πρώτος είναι αρκετά γεμάτος με τοιχογραφίες σε κακή ή μέτρια κατάσταση.

Στο δεύτερο μπαίνοντας στα αριστερά στο μέρος που σύμφωνα με τον προσανατολισμό θάπρεπε να είναι το ιερό είναι μια «Αγία Τράπεζα» με μερικά εικονίσματα και ένα καντήλι. Το περίεργο σύνολο δεν είναι μόνο εσωτερικά αλλά και εξωτερικά.

Μάλιστα πάνω από την πόρτα του πρώτου το καμπαναριό (έχουν δύο καμπαναριά, ένα σε κάθε εκκλησάκι) έχει αριστερά και δεξιά του σταυρού κάτι σαν ….«κέρατα»!!!! Τι άλλο θα δουν τα μάτια μου σε αυτόν το περίεργο τόπο; Τα ξωκκλήσια αυτά έχουν γύρω ένα χώρο σαν πλατεία. Στην άλλη άκρη της είναι άλλη μια εκκλησία, η Αγία Κυριακή, καινούρια αυτή, του 1994.

[dimosf]

Συνεχίσαμε, περάσαμε την Παλιόχωρα,

τη Βάμβακα

και το Μπρίκι.

Έξω από το χωριό άλλο ένα, τελείως πρωτόγονο ξωκλήσι μέσα στους ελαιώνες ήταν αφορμή για στάση.
Ο δρόμος τελειώνει στο μεγαλύτερο από τα χωριά του Ξούμερο, τη Μίνα.

Όμορφο χωριό με χτίσματα από γκρίζα πέτρα καλοδουλεμένη. Από εκεί είναι δύο επιλογές. Ή ανεβαίνεις πιο ψηλά στον Σαγγιά και την τεφρή πέτρα (διαδρομή που μοιάζει με θηλιά)  ή κατεβαίνεις στον Άγιο Γεώργιο και τον κεντρικό δρόμο. Διαλέξαμε την πρώτη και σε λίγο επισκεφτήκαμε δύο χωριά, όπου όλα έμοιαζαν τελείως πρωτόγονα.

Πρώτα φτάσαμε στον Πολεμίτα. Μερικές φωτογραφίες

και στη συνέχεια φτάσαμε στην Καρύνεια. Εκεί είδα ένα ακόμα από τα παράδοξα της Μάνης.
Είχα διαβάσει στον οδηγό μου για τις «εκκλησίες για νάνους», εκκλησίες με τόσο μικρή είσοδο που για να μπεις θα έπρεπε να διπλωθείς στα δύο ή να συρθείς. Μέχρι εκείνη την ώρα δεν είχα δει καμιά.

Στην Καρύνεια όμως βρέθηκα μπροστά στον Άγιο Χαράλαμπο. Μικρό εκκλησάκι, μάλλον καινούριο που το πάνω μέρος της πόρτας με το ζόρι έφτανε στο στήθος μου. Χρειάστηκε να διπλωθώ στα δύο για να μπω μέσα!! Κανένας δεν ξέρει γιατί έφτιαχναν τέτοιου είδους εκκλησίες αλλά να δεις καινούρια τέτοια είναι ένα τελείως παράδοξο πράγμα. Αλλά είπαμε, στη Μάνη πια τίποτα δεν με εκπλήσσει!!
Κατεβήκαμε και πάλι στη Μίνα και από εκεί στον κεντρικό δρόμο και πήραμε το δρόμο του γυρισμού. Περάσαμε την Αρεόπολη και πήραμε το δρόμο προς το Γύθειο. Στη διασταύρωση προς Σκουτάρι στρίψαμε δεξιά. Σκοπός μας να κάτσουμε εκεί για καφέ αφού κάναμε ένα μπανάκι στην υπέροχη θάλασσά. Έτσι νομίζαμε γιατί άλλα σκεφτόμασταν εμείς αλλά άλλη είναι η πραγματικότητα.

Φτάσαμε αφήσαμε τα πράγματά μας στην ταβέρνα και κατεβήκαμε για να μπούμε στη θάλασσα. Αθηνούλα μου, που έλεγαν και οι Ρωμαίοι στον Αστερίξ!! Τόσο κρύα νερά δεν έχω ξανανοιώσει στη ζωή μου!! Λες και έλειωναν πάγοι!! Γραμμή έξω. Αδύνατο να κολυμπήσουμε εκεί! Και να σκεφτεί κανείς πως γενικά μου αρέσουν οι σχετικά κρύες θάλασσες. Όχι όμως κι αυτό. Τι κρίμα. Και φαίνονται τόσο όμορφα εκείνα τα νερά.
Μετά το φαγητό γυρίσαμε στο ξενοδοχείο για λίγη ξεκούραση.

Το απογευματάκι κατεβήκαμε για καφέ στο Νέο Οίτυλο και το τελευταίο βράδυ αράξαμε για άλλη μια φορά στην πλατεία της Αρεόπολης. Εκεί με τις όμορφες εικόνες του απόβραδου τελείωσε το ταξίδι μας. Την άλλη μέρα θα επιστρέφαμε στο σπίτι μας.

[dimosf]

Επιστροφή!
Το πρωί, μετά το πλούσιο πρωινό, μαζέψαμε τα πράγματά μας, τα φορτώσαμε, πληρώσαμε και ξεκινήσαμε. Σε προηγούμενη επίσκεψή μας στο Γύθειο μου είχε κάνει εντύπωση το κουφάρι του πλοίου που είχε ναυαγήσει στα ξέβαθα της παραλίας Γλυφάδα, λίγο μετά το Γύθειο προς τη Σκάλα. Έτσι πήγαμε μέχρι το Γύθειο και πήραμε το δρόμο για σκάλα.

Από μακριά φάνηκε το ναυάγιο. Πίσω του είναι η παραλία Τρίνησα με τα τρία μικρά νησάκια μπροστά της. Δεν κατεβήκαμε κάτω στη Γλυφάδα

μιας και από ένα σημείο ψηλά η εικόνα του ναυαγίου ήταν κοντά και πολύ καθαρή. Έτσι έβγαλα τις φωτογραφίες που ήθελα,

κάναμε και άλλη μια στάση πάνω από τα Τρίνησα για φωτογραφίες των γεμάτων με γλάρους νησιών και συνεχίσαμε. Έξω από τη Σκάλα στρίψαμε αριστερά για Σπάρτη και μεσημέρι πια φτάναμε στο σπίτι μας! Ένα ακόμα ταξίδι τελείωσε με τις καλύτερες εντυπώσεις! Και σε άλλα με υγεία!

Κατακλείδα!
Η Μάνη είναι υπέροχη και μοναδική! Πάνω απ’ όλα όμως, είναι ο τόπος των ισχυρών αντιθέσεων. Παντού γύρω σου τέσσερα πράγματα σε περιτριγυρίζουν: πέτρα, θάλασσα, ελιές κι αέρας. Με την πέτρα οι άνθρωποι έφτιαξαν τα θαυμαστά τους έργα. Στη θάλασσα ταξίδεψαν και κούρσεψαν τόπους μακρινούς, φέρνοντας πλούτη πίσω. Το θαυμάσιο μανιάτικο λάδι στήριξε σώμα και καρδιά. Ο αέρας σμίλεψε την πέτρα και τα πρόσωπα και πήρε μακριά το σπαραχτικό μοιρολόϊ να το ακούσουν τα παιδιά της Μάνης που ξενιτεύτηκαν στα πέρατα του κόσμου. Αυτή είναι και η μεγαλύτερη αντίθεση αυτού του τόπου. Δένει τα παιδιά της με ισχυρούς δεσμούς και ταυτόχρονα τα διώχνει μακριά, στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα.
Στο μυαλό μου υπάρχει ένα μεγάλο ερωτηματικό. Όλα τούτα τα θαυμαστά γίνανε από εγωισμό, μίσος και γδικιωμό. Πύργου πανύψηλοι, σε μια προσπάθεια να είναι πιο ψηλοί από του γείτονα, πολλές φορές χωρίς κανένα παράθυρο, με ανθρώπους «ποντίκια» που κινούνται στο σκοτάδι με φόβο αλλά και μίσος στην καρδιά, να προστατέψουν αλλά και να αυγατίσουν την πατριά και να μην ξεχάσουν ποτέ το χρέος του γδικιωμού. Καμιά συγχώρεση και ας έχουν ξεκληριστεί ολάκερες οικογένειες. Τόσο που η παροιμιώδης, πια, έκφραση «το κρατάει μανιάτικο» σημαίνει ακριβώς πως δεν συγχωρά και πρέπει να πάρει «το αίμα του πίσω», αλλού συμβολικά, εδώ κάτω κυριολεκτικά. Βεντέτες κράτησαν δεκαετίες και άφησαν πίσω τους χήρες και ορφανά, χύνοντας ποτάμια αίμα. Την ίδια ώρα, οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι χτίζουν αμέτρητα εκκλησάκια, αφιερωμένα στους αγίους της θρησκείας της συγχώρεσης και της αγάπης. Εντελώς ακατανόητα πράγματα!!
Έφυγα από τη Μάνη εντυπωσιασμένος αλλά, το ομολογώ, χωρίς να έχω καταλάβει αυτά που ήταν πίσω από τις εικόνες που αντίκριζα. Οι άνθρωποι ευγενέστατοι αλλά χωρίς να αφήνουν πολλά περιθώρια προσέγγισης. Άνθρωποι ταιριαστοί με το περιβάλλον που τους σμίλεψε. Θέλει μεγάλη προσπάθεια ετούτος ο τόπος για να τον πλησιάσεις και ακόμα μεγαλύτερη για να τον καταλάβεις. Θέλω μόνο να του εκφράσω ένα βαθύ ευχαριστώ για όσα μας αποκάλυψε!! Ελπίζω κάποια μέρα να τα ξαναπούμε!

Περισσότερες φωτογραφίες: https://picasaweb.google.com/106934190911586551442/Mani232852013

Από το http://disaki.blogspot.gr/2014/02/3.html